“KOBİLERE ÖNCELİK VERİYORUZ VE BAŞVURULARINI BEKLİYORUZ”

GİRAY DUDA

 Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası Türkiye Direktörü Mike Davey, Türkiye'deki konumlarını ve hedeflerini "Global Sanayici"ye anlattı. Üç yıldır Türkiye'de faaliyet gösterdiklerini belirten Davey, "Önceliğimiz KOBİ'ler, enerji ve altyapı yatırımlarıdır. Doğrudan yatırım yapabileceğimiz tarım projeleri de ilgi alanımızdır" dedi. 

- Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) Türkiye'ye geldiğinden bu yana, yıllara göre kaç kuruluşa ne kadar yatırım yaptı?

- EBRD, Türkiye'de çalışmaya 2009 yılında başladı ve bu yılın sonuna kadar Türkiye'ye toplam 2.5 milyar euro yatırmış olacağız.

- EBRD'nin dünyada en çok yatırım yaptığı ülkeler hangileridir? Türkiye bu ülkeler arasında kaçıncı sıradadır?

Avrupa içerisinde asıl işlev gösterdiğimiz ülkeler, Bağımsız Devletler Topluluğu gibi eski komünist blok ülkeleri olmuştur ama Türkiye bu alanın dışına çıkmamızda bir ilktir. Daha sonra Ürdün, Mısır, Tunus ve Fas da işlevsel olduğumuz, faaliyet gösterdiğimiz ülkeler arasına eklendiler.

- Türkiye'deki yatırımların sektörel dağılımı nedir? EBRD'nin seçtiği öncelikli sektörler var mı?

Şu an itibariyle Türkiye’de kapsamlı bir yıllık iş programı sahibiyiz ve Türkiye'ye yaklaşık 1 milyar euro yatırım yapmış bulunmaktayız. Bu da Türkiye'yi, EBRD'nin Rusya'dan sonra en çok yatırım yaptığı ikinci ülke yapıyor.

- Kamu ya da özel sektör kuruluşları ayırımınız var mı?

Dağılımda KOBİ'lere yüksek öncelik veriyoruz ve KOBİ'leri bazı Türk bankaları aracılığıyla finanse ediyoruz. Ayrıca Türkiye’nin güneyinde ve doğusunda, yani daha zor kesimlerinde portföyler oluşturmak niyetindeyiz.

Buna ek olarak KOBİ'lerle tarım sektörüne ilişkin portföyler oluşturmak niyetindeyiz ve başlatmış olduğumuz yardım programları mevcut.

Bu bahsettiklerim önceliklerimizden biri. Bir diğer önemli önceliğimiz ise enerji. Enerji sektörü reformlarını desteklemek ve ayrıca sürdürülebilir enerji, enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji yüksek önceliklerimiz arasında.

Ve altyapı. Herkes ülke genelinde kamu hizmetlerine yaptırım yapma gerekliliğini görebilir. Ve ayrıca hükümetin halka dönük programlarını destekliyoruz ve bu projeler sayesinde altyapı ile ilgilenebiliyoruz.

Yani, üç sektör bizim için önemli: Banka sektörü aracılığıyla KOBİ'ler ve yine banka sektörü aracılığıyla yenilenebilir enerji ve enerji verimliliği ki bu yenilenebilir enerji kaynaklarını ve ayrıca gaz üretim tesislerini de kapsıyor. Elbette altyapı sektörü yine anahtar bir rolde.

Dördüncü bir sektör ekleyecek olursam, kurumların oluşması ve kalıcı olması  sektöründen bahsetmem gerekli. Bu konuda desteğimizin odağında orta ölçekli Türk kurumlar var ve asıl ilgilendiğimiz gelişme, Türk Endüstrisi'nde rekabet gücünü arttırmak veya arttırmaya yardım etmek.

Şu anda portföyümüzün yüzde 40'ı bankalar aracılığıyla KOBİ'lerle ve enerji sektörüyle ilişkili ama bu oran azalacak.

Kamu kuruluşlarıyla da çalıştığımız projelerimiz var ama bu küçük bir paralel portföy.  Bunun dışında yaptığımız her şeyi özel sektörle yapıyoruz ve asıl olarak bir özel sektör bankasıyız.

- EBRD yatırım yapılacak kuruluşları nasıl seçiyor? Bir başvuru mu bekliyor? Örneğin Çerkezköy'deki bir KOBİ ile nasıl ilişki kuruluyor?

50'ye yakın çalışanımız ve 2 ofisimiz var, biri İstanbul'da diğeri de Ankara'da olmak üzere.  Bu durum ülke çapında geniş bir yelpazeyle doğrudan çalışmamızı mümkün kılmıyor. Bu yüzden bankalarla çalışıyoruz. Sanıyorum şu an sayısı sekiz. İş Bankası, Vakıfbank, Garanti Bankası, Yapı Kredi, Denizbank, Şekerbank bu bankalar arasında. Bu bankalar bir dizi hizmet sunuyor ve bizim paramızı dağıtım alanı, yatırımın büyüklüğü gibi karakterleri uygun portföyler için kendi fonlarında kullanıyorlar. KOBİ'lere ulaşmamızın asıl yolu bu.

- KOBİ'ler sizden destek almak için projelerini nasıl sunuyorlar. Bunun belli bir prosedürü ve zaman dilimi var mı?

Bu tamamen bize nasıl ulaşacaklarını bilip bilmemeleriyle ilgili. Bizimle doğrudan iletişime geçebilirler. Ayrıca demin saydığım bütün bankalar aracılığıyla da bize erişebilirler. Türkiye büyük bir ülke, çok sayıda KOBİ'siyle ve çok sayıda banka şubesiyle. Bu zamana kadar yatırdığımız 1 milyar Euro çok da büyük bir miktar değil.

Ek olarak, bankaları kendi fonlarını belli türde projeler için kullanmaları konusunda destekliyoruz ve bankalara danışmanlık hizmetleri sunuyoruz.

- EBRD'nin şirketlerle olan ilişkisi doğrudan kredi vermek biçiminde değil mi? 

Evet, şirketlere doğrudan kredi veriyoruz. Şu anda yaptığımız yıllık işin yaklaşık p’i doğrudan Türk şirketlerine ve Türk Endüstri Bankalarına yönelik.

- Bir de doğrudan yatırım ile ortaklık da söz konusu oluyor? Örneğin Meykar'daki işbirliğiniz nasıl işliyor?

Doğrudan yatırım ile ortalık için Meykar iyi bir örnek. 3 ya da 4 örnek daha var böyle. Bu işi 2 yolla yapıyoruz. Ya orta ölçekli Türk şirketlerinin yatırımlarını değerlendiriyoruz ya da doğrudan biz yatırım yapıyoruz. Eğer ki bir şirket aile şirketi ise ve uluslararası tarzda yönetim kurulu olan bir şirkete dönüşmek niyetindeyse biz yardım etmek adına müdahil olmaya açığız.

- EBRD ve FAO, Türkiye Tarım ve Gıda Bakanı Mehdi Eker’in de katıldığı “Gıda Güvencesi İçin Özel Sektör” konulu toplantı düzenledi. Türkiye'de gıda güvenliğinin sağlanmasına dönük yürüttüğünüz veya desteklediğiniz projeler var mı?

Gıda güvenliğinin sağlanmasına yardım etmek için çokça yolumuz var. Bugünlerde dünya genelinde tarım ve tarım ürünleri göz önünde bulundurulduğunda dünya tarım ticaretinin önemi ortaya çıkıyor. Bu, gıda güvenliğini ve dengeli fiyatlandırmayı daha da önemli kılıyor.

Biz, öncelikli olarak, doğrudan yatırım yapacağımız tarım projeleri arıyoruz. Gıda işleme ve gıda depolama yatırımları üretmek niyetindeyiz. Ayrıca gıda sektöründe lojistik firmalarıyla da çalışıyoruz. Bahsettiğim bankalarla da tarım ticareti konusunda çalışıyoruz ve 5 bankayla birlikte çalışan danışmanlarımız var ve şu ana kadar 200 milyon euro fon ayırdık.

Türkiye'de Ziraat Bankası şu ana kadar tarım ticareti konusunda gayet iyi işler başardı. Bu yüzden büyük özel sektör bankaları şu ana kadar bu konuya yönelmemişlerdi ama bunun yararlarına olacağı fikrindeyiz. Bu noktada bankalarla birlikte çalışıyor ve onlara tarım ticaretiyle neden ilgilenmeleri gerekliliğini anlatıyoruz.

- Kredilerde geri ödeme süresi nedir ve bu süre nasıl belirleniyor? 

Bu ne ile karşı karşıya olduğumuzla ilgili. Büyük altyapı çalışmaları, yol yapımı, elektrik santrali inşası gibi endüstriyel projelerin geri ödemesi normal olarak 7-8 yıl  içerisinde yapılır. Neye ihtiyaç duyulduğuyla ilgili bu süre. Buna göre biz uzun vadeli finansman sağlıyoruz ve bilindiği üzere Türkiye'nin yatırımı desteklemekte en büyük eksiği uzun vadeli finansman sağlayamaması.

- Avrupa'nın ve büyük ölçüde dünyanın içinde olduğu ekonomik kriz nedeniyle fonlarınızda azalma oldu mu?

Ekonomik kriz her yerde etkili oldu ve Türkiye de birkaç şekilde olumsuz etkileniyor. Lehman Brothers krizi ve Euro'nun krizi ile birlikte en büyük etki sermayenin kullanılabilirliği yönünde oldu. Ve Uluslararası Bankacılık Topluluğu'nun Türkiye'ye sağlayabileceği uzun vadeli fonlar bariz bir şekilde azaldı. Çünkü Türk sermaye piyasası uzun vadeli finansman sağlayamıyor.

- EBRD'nin Ankara ofisi faaliyete geçti mi? Başka illerde de ofis kurmayı düşünüyor musunuz?

Ankara ofisimiz faaliyete geçti. 2013 yılı boyunca Ankara'nın ötesine geçmek gibi bir planımız yok ama Türkiye'nin güneyinde veya doğusunda bir ofisimizin bulunması ihtimalini gözden geçireceğiz. Türkiye büyük bir ülke. Doğrudan tüm ülkeyi kapsamayı isterdik ancak bunu bankalar aracılığıyla yapıyoruz. Çalışanlarım sürekli seyahat ediyorlar. 25ten fazla şehri bazıları birkaç kez olmak üzere ziyaret ettik. Hiçbir zaman birkaç yüz şubeli bir banka gibi olmayacağız ama 3 ya da 4 şubemiz olması söz konusu.

- Bay Davey, bize kısaca özgeçmişinizi anlatır mısınız?

 - Son 20 yıldır EBRD için çalışıyorum. Bu süre boyunca farklı ülke grupları için ülke sorumlusu olarak çalıştım. Bu ülkeler arasında Kazakistan, Tacikistan var. Ayrıca Azerbaycan, Gürcistan, Moldova, Romanya ve Belarus'ta da görev yaptım. Ve 2009'da buradaki işleyişi kurmak ve düzenlemek için Türkiye'ye geldim. EBRD'de çalmaya başlamadan önce televizyonda çalışıyordum ve ondan da önce Yeni Zelanda'da ticari bir bankada çalışıyordum.

- Kaç yıldır İstanbul'dasınız? İstanbul hakkında söylemek istediğiniz bir şey var mı? Beğendiğiniz ya da beğenmediğiniz yönleri nedir?

 3 yıldır İstanbul'da yaşıyorum ve çok seviyorum burada yaşamayı. Gayet konuksever bir şehir burası. Bu ülkede bulunmak gayet güzel aslında. Dünyada olup bitenlere rağmen Türk iş dünyası kendine güvenli. Bu işin bir parçası olmak ve burada bulunmak çok çekici ve böylesine çok kültürlü bir şehirde yaşamak çok ilginç.

Hiç trafik canavarlığı görmedim, İstanbul halkının trafikte karşılaşılan sorunlarla baş etmekte kullandığı yöntem ve dil burada yaşamanın neden güzel olduğuna iyi bir örnek.

- Hobileriniz nelerdir?