Polonya'nın emaneti İstanbul'un gizli bahçesi

ÖZGE SESKİR GÜVENDİK
İstanbul’un Beykoz ilçesinde şirin bir köy… Anadolu yakasında, Kavacık‘tan Polonezköy tabelalarını takip ederek ulaşabileceğiniz bu kaçış merkezi, kuş cıvıltılarının yemyeşil doğayla ve tertemiz havasıyla bütünleştiği özel bir alandır. İstanbul’un yanı başında, ağaçların arasına saklanan gizli bahçe, kafanızı dinleyeceğiniz sakin bir hafta sonu vaat ederken, farklı bir kültürün değişik tatlarını sunmaktan da çekinmiyor. Kaliteli otelleri ve restaurantlarıyla fark yaratan bu güzellikler diyarı kapılarını sonuna kadar açıyor onu görmeye gelenlere…

● OSMANLI'NIN VEFASI
18. yüzyılın sonunda Rusya, Prusya ve Avusturya tarafından bölünerek işgal edilen ve Avrupa haritasından silinen Polonya’nın Prensi Adam Czartoryski 1842 yılında Polonezköy topraklarını Polonyalı asker ailelerinin barınabilmesi için Lazarist papazlarından (Bugünkü Saint Benoit Lisesi) satın alır. Osmanlı İmpartorluğu Polonya’nın işgalini ve paylaşılmasını reddeder. Polonyalı mültecilere kucak açar. Köy kurucusunun adını alıp, Adampol (Adamın Yeri) olarak anılır. Köyün nüfusu Polonya Ayaklanması ve Kırım Savaşı’na katılan askerlerle Çerkez esaretinden kaçan Polonyalıların da katılmasıyla zamanla artar. Köylüler, tarım, avcılık, hayvancılıkla geçiniyorlardı. Yıllar sonra eğitimli kişilerin de topluluğa katılması, köyün daha hızlı gelişmesine olanak sağlar. 23 Temmuz 1923 yılında Lozan’da Polonya ve Türkiye arasında imzalanan sözleşmeyle Polonezköy adını alan köyün sevimli sakinleri Türk vatandaşlığına geçer. Dostluk Anlaşması’nın birinci maddesi “Polonya Cumhuriyeti ile Türkiye ve her iki devletin vatandaşları arasındaki sulh ve samimi dostluk ilelebet sürecektir” der. Bu madde Polonezköy’ün tarihi amblemi üzerindeki ay-yıldızlı hilal ile Polonya kartalının yan yana duruşunun yazılı bir ifadesidir. Polonezköy ambleminin etrafında Lehçe, “Polonya Kolonisi İdare Mührü-Adampol” yazarken, eski yazı ile “Adampol – Polonya Çiftlik İdaresi” ibaresi yer alır. Aynı zamanda ay-yıldız ve kartal amblemi Osmanlı İmparatorluğu’nun 1854 yılından itibaren sadece Polonyalılardan oluşturmaya başaldığı Sultan Kazakları Alayı’nın sancağında da yer almaktadır. Bu sancağın orijinali Varşova Askeri Müzesi’nde sergilenmektedir.