Hedeflerle Yönetim

Bu ayki yazıda Toplam Kalite Yönetimi Kriterlerini incelemeye devam ederek “Hedeflerle Yönetim” konusunu ele alacağız.
“BİR HEDEFİNİZ YOKSA VARACAĞINIZ YERİN ÖNEMİ YOKTUR.”
Yıllar önce duyduğum bu söz beni çok etkilemişti. Öyle ya evden yolculuğa çıkmışsınız. Elinizde uçak veya otobüs biletiniz yok. Bilet satan görevli size soruyor ”Nereye gideceksiniz? Neresi için bilet istiyorsunuz? Siz, “Bimem, İyi bir yere gitmek istiyorum. İyi bir yere kes işte bileti” diyorsunuz. O zaman artık memurun insafına kalmış oluyorsunuz. O sizi nereye gönderirse oraya gideceksiniz. Vararacağınız yer belki de gerçekten iyi bir yerdir. Ama siz bilmiyorsunuz. Ancak vardıktan sonra öğreneceksiniz. Peki ya “iyi” değilse?
Bileti satan memura mı kızacaksınız?
Toplam Kalite Yönetimi (TKY) yaklaşımında da hedeflerle yönetim en önde gelen unsurlardan biridir. Bir işletmede başarının ilk adımı hedefi belirlemektir. Hedefler sırasıyla uzun, orta ve kısa vadeli olarak belirlenmelidir.

■ UZUN VADELİ HEDEFLER
Uzun vadeli hedefler daha işletme kurulmadan önce kurucular tarafından ortaya konulmalıdır. Bu bir HAYAL de olabilir. Bir işadamı bir işe başlarken en azından yirmi yıl sonrasının resmini hayal etmeli ve bu VİZYONU iş arkadaşlarıyla paylaşmalıdır. Bu vizyonu kendisiyle paylaşan ortak, yönetici ve çalışanlarıyla yola çıkmalıdır. İşte o zaman yolculuk için bilet alınmış olur, artık gidilecek yer de bellidir. Vizyon başlangıçta işi kuranlar tarafından belirlenir ancak daha sonra tüm çalışanların katılımıyla değiştirilebir, geliştirilebilir. Buradaki en önemli husus vizyonun paylaşılması ve tüm çalışanlar tarafından benimsenmiş olmasıdır.

■ ORTA VADELİ HEDEFLER
Orta vadeli hedefler yol haritası gibidir. Belirlenen vizyona ulaşmak için Orta vadede neler yapılabilir? Örneğin vizyonu “YİRMİ YILA KADAR ALANIMIZDA BİR DÜNYA MARKASI HALİNE GELMEK“ olan bir kuruluşun bu hedefe varmak için “ÖNÜMÜZDEKİ BEŞ YIL İÇİNDE ALANIMIZDA YURT İÇİNDEKİ EN İYİ İLK ÜÇ MARKA ARASINA GİRMEK” gibi orta vadeli hedefleri olmalıdır. Bu hedeflere vardıkça yapılacak diğer orta vadeli planlar kuruluşları vizyonlarına ulaştırabilir. 

■ KISA VADELİ HEDEFLER
Genelde her yıl ya da daha kısa zamanlarda yenilenen hedefler kısa vadeli hedeflerdir. Bir çok kuruluşta stratejik planlama yapılırken rakiplerin davranışlarına göre dünyada, ülkede, sektörde ve işyerinde gelişen şartlara göre kısa vadede ulaşılacak hedefler belirlenir. Kısa vadeli hedeflerin belirlenmesinde de en önemli husus RAKİPLERİN DAVRANIŞLARIDIR.

HEDEFLERLE YÖNETİMDE TEKNİK KONULAR
■ MEVCUT DURUM DEĞERLEMESİ
Uzun, orta, kısa hedefler belirlenirken önce nerede olduğumuzu bilmemiz gereklidir. Arama konferansları, beyin fırtınaları, paneller vasıtasıyla çalışanların da katılımıyla durum değerlemesi yapılabir. Durum değerlemesi için kuruluş içinde ölçme, veri toplama sistemleri kurulmalıdır. Çünkü veri toplamak ve toplanan verileri sınıflandırarak analiz etmek mevcut durumun belirlenmesinde önemli bir adımdır. Bu sistemler aynı zamanda hedeflere ulaşma başarımızın ölçülmesinde de kullanılırlar.

■ HEDEFLERİN BELİRLENMESİ
Kuruluşlarda hedef belirlenirken şu ilkelere dikkat edilmelidir: Hedefler çalışanların da görüşleri alınarak belirlenmelidir. Hedefler ulaşılması mümkün olmayan hedefler olmamalıdır. Ancak biraz zorlayıcı olmalıdır. Hedefler, çalışanları teşvik edici olmalıdır. Hedefler tüm çalışanlar için anlamlı olmalıdır. Hedefler ölçülebilir olmalıdır. Hedefler belirlenirken sektörün en iyisi ya da alanında en iyi bir kuruluşla kıyaslama yapılmalıdır. Hedefler açık ve net olmalıdır.

■ HEDEFLERLE YÖNETİMİN YARARLARI
● Bir organizasyonda üst ve astların hedeflerini birlikte belirlemeleri, sorumluluk alanlarını ve ulaşacakları sonuçları birlikte kararlaştırmaları ve belirli dönemlerde bu amaçların gerçekleşip gerçekleşmediğini birlikte incelemeleri motivasyonu ve sinerjiyi artıran bir süreçtir. 
● Yönetimin, olayların arkasından gitmesini (reaktif olmak) değil, geleceği kestirerek veya etkileyerek olaylara yön vermesini (proaktif olmak) kolaylaştırır.
● Çalışanların da yönetime katılmasına imkan verir.
● Kuruluşun, yöneticilerin ve çalışanların performanslarının ölçülmesini kolalaylaştırır.