Şirketlere ara eleman yetiştirme zorunluluğu getirilsin

İçimizden Biri köşemizin bu ayki konuğu ÇOSB katılımcısı Flammasstek Teknik Montaj Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin Genel Müdürü Turan Nurcan. ‘Global Sanayici’nin sorularını yanıtlayan Nurcan, Türkiye’de sanayinin büyük ara eleman sıkıntısı çektiğini belirtti. Nurcan, “Devlet her firmaya, fabrikaya ara eleman yetiştirme zorunluluğu getirsin. Ara eleman ve kalifiye eleman bizim en büyük sıkıntılarımızdan biri. Her firma çalışan sayısıyla oranlanacak kadar ara eleman yetiştirmeye mecbur edilmelidir. Küçük şirketleri bir kenara koyarsak 500 kişinin çalıştığı şirketlerin yüzde 3 kalifiye sertifikalı eleman yetiştirme yükümlülüğü gelmesi lazım” dedi.

- 57 yaşındayım, evliyim ve iki kızım var. İstanbul doğumluyum. 1972 senesinde Vefa Lisesi’nden mezun oldum. Almanya Bochum Üniversitesi Makina Mühendisliği Bölümü mezunuyum. 29 yıl Almanya’da yaşadım. 20 yıl Almanya’da holdinglerde üst düzey yönetici olarak çalıştıktan sonra 1999’da tekstil makinası üreten bir Alman şirketinin Türkiye Genel Müdürü olarak atandım. 1999-2003 yılları arasında bu görevimi yürüttüm. Bir yandan vatan hasreti, bir yandan da büyük kızımın ilkokula başlama yaşına gelmesi bizi Türkiye’ye geri döndürdü.

- Flammasstek’le yollarınız nasıl kesişti?

- 2003 yılı Şubat ayında Flammasstek’in Çerkezköy fabrikasına genel müdür olarak geldim.

Flammasstek Türkiye’nin kuruluşu 1998 yılıdır. Çerkezköy OSB’deki bu binaya taşınması ise 2000 yılında gerçekleşti. Flamm Grubu’nun Türkiye’de fabrika açma gerekçesi ise; BSH, Profilo ortaklığına girdikten sonra BSH tedarikçi olarak Flamm Grubu’ndan bir şirketin Türkiye’de olmasını talep etti. Flamm Grubu’nun Almanya’da 5 şirketi 6 fabrikası mevcut. Bu fabrikaların da iki tanesi BSH’ın farklı fabrikalarına metal üretimini yapıyordu. Şu anda da hala yapıyor. Almanya’da BSH’ın tedarikçisi olduğumuz için Flamm Holding Yönetim Kurulu Başkanı Frieder Flamm’a bu öneri sunuldu ve Bay Flamm da 1998 yılında Türkiye’de yatırım yapma kararı aldı. 1998’de başka bir yerde kiracı olarak üretime başladık ve 2000 yılında ise bu binaya taşındık.

- Flammasstek ne üretiyor, hangi firmaya satıyor?

- BSH’nin tüm fabrikalarına (fırın, buzdolabı, çamaşır makinası, bulaşık makinası) metal parça şekillendirmek ve üretmek amaçlı kurulduk. Ama kurulma zamanı Türkiye’nin o yıllardaki yaşadığı problemlerden dolayı talihsiz bir döneme denk geldi. Yönetim Kurulu Başkanımız Flamm bina yatırımını yaptıktan sonra kendini biraz geri çekti ve makina yatırımına gitmedi. Biz o zaman bu fabrikada BSH’nin fırın ve set üstü üreten fabrikalarına gaz grup montajı ile işe başladık. 2000 senesinde fırın ve set üstlerin gaz gruplama üretimi bu fabrikanın sadece yüzde 25’ini kapsayan bir üretimdi. 2003’te benim de şirkete gelmemle birlikte Roll-Bond üretim hattını devreye aldık. Bu üretim hattı Profilo’nun makinasıydı ve Türkiye’de başka üretimi hala yok. Şu anda ticari buzdolaplarının arkasındaki bütün Roll-Bond evaporatörlerini sadece biz üretiyoruz. Bu üretimle fabrikanın kapasitesini doldurmuş olduk.

AVRUPA KALİTESİNİ TÜRKİYE’DE ÜRETİYORUZ

Yurtdışında Avrupa’da bu tip üretim yapan fabrika sayısı 5’di. Bunların ikisi İtalya, biri Fransa, biri Slovenya ve biri de bizdik. Şu anda 3 fabrika kaldı bir İtalya, bir Slovenya ve Flammasstek Türkiye. Rakiplerimiz tesislerimizi gördüklerinde Roll-Bond evaporatör üretimi yapan Avrupa’daki en modern tesis diyorlar. Kalitemiz belli, Avrupa kalitesini Türkiye’de üretiyoruz. Kaliteye önem veren müşterilerle çalışıyoruz.

Kalite; EN ISO 9001:2008 Belgesi ve Çevre; EN ISO 14001:2005 Belgelerine sahibiz.

Almanya’dan grup olarak denetleniyoruz. Bir uyumsuzluk varsa, tüm grup bundan etkileniyor. Avantajı ise dönüşümlü olarak denetleme söz konusu. Denetim sırası iki yılda bir bize geliyor. Yurtdışı denetimi bizim için çok önemli. Gerçekten hak ederek alıyoruz. Satışlarımız için olması gereken belgeler olmasa da yine de belgeleri önemsiyoruz. Kendi sistemimiz için uyguluyor ve korumaya çalışıyoruz. Mesela, atığımız yok ama 14001 aldık yine de.

GÜNEŞ PANELLERİ ÜRETİYORUZ

- Flammasstek beyaz eşya yanında güneş panelleri de üretiyor?

- Kendi toz boya tesisimizi kurduk, kaynak tesisini, helyum test cihazları alarak yatırımlarımıza devam ettik. Toplam yatırımımız ise bina dahil 10 milyon Euro civarındadır. Ayda 1000 adet set üstü ve 1000 adet fırının gaz grup montajı olmak üzere yıllık 250 bin gaz gruplaması yapıyoruz. Roll-Bond senelik üretimi ise 600 bin buzdolabıdır. Üç yıldır da aynı Roll-Bond teknoloji ile güneş kollektörü paneli üretiyoruz. Güneş panellerini Demirdöküm fabrikası için üretiyoruz.

KAPANMAK ÜZERE OLAN BİR TESİSİ AYAĞA KALDIRDIK

- Şirketinizin kuruluş aşamasında Türkiye’nin de içinde bulunduğu olumsuz şartlar sizi nasıl etkiledi? 1998 – 2000 yılları arasından bahsediyoruz?

- Bu fabrikanın kuruluşu çok zor şartlara denk geldi. Fabrikanın bitiş tarihi 2000 yılı. Türkiye’nin problemlerini en fazla olduğu dönemdir. O zaman Flamm Holding Yönetim Kurulu Başkanı Frieder Flamm bana Türkiye’de daha fazla ne olur dediği zaman ben de ‘bundan sonra ancak taş yağar’ dedim. Çünkü iki deprem oldu. İki tane büyük ekonomik kriz oldu.

Dolayısıyla o yıllarda Almanya buraya yatırımı çok fazla istemiyordu. Ben burada başladığımda eleman sayımız 40 ve yaptığımız ciro ile bunu ayakta durdurmamız çok zor. Everapatör makinasını burada kurduk ondan sonra firma adeta şaha kalktı. Bu makina şu anda Türkiye’de tek çalışan makine. Tüm soğutuculardaki eveparatörler buradan üretiliyor. Avrupa’nın en modern tesisiyiz. Şu anda kapanmak üzere olan bir tesisi bu hale getirdik. O zaman 40 kişiydik şu anda 130 kişiyiz.

Türkiye’nin de olumsuz, sıkıntılı dönemlerine denk geldiğimiz için yatırım öneremiyorduk ama bu dönemlerde Bay Flamm Türkiye’yi yatırım için öneriyor. Türkiye’de üretim yapmak, ülke olarak bazı sıkıntıları aşabilirsek gerçekten çok iyi sonuçlar veriyor.

SERTİFİKALI ELEMAN YETİŞTİRME YÜKÜMLÜLÜĞÜ GETİRİLSİN

- Kalifiye eleman bulmakta zorlanıyor musunuz?

- Meslek okullarındaki öğrencilerin pratiğe dönük fabrikalarda çalışarak mesleği öğrenmeleri gerekiyor. Hükümetin diğer konularda getirdiği yükümlükleri bu konuda da getirmesi gerekiyor. Küçük şirketleri bir kenara koyarsak 500 kişinin çalıştığı şirketlerin yüzde 3 kalifiye sertifikalı eleman yetiştirme yükümlülüğü gelmesi lazım. Öğrencilerin elinin altında makinalar olması lazım ve onun için de bu yapılacak yatırımın hükümet tarafından teşvik kapsamında, kredilendirme kapsamında çalışanların ödeyeceği vergi ve SSK’lardaki indirim şeklinde sanayiciye bir şekilde avantajlar sağlayıp, sanayiciyi yönlendirmeleri gerekiyor. Eğer bu olursa o zaman Türkiye’nin altyapısı dolar ve yaptığımız inşaatın temel betonları sağlam olur. Ara eleman ihtiyacında devlet zorunluluk getirmeli diye düşünüyorum. Türkiye’de elemanı eğittikten sonra 5 yıl, 10 yıl çalıştırma yükümlülüğü getiren bir kanun da yok.

BSH ÇERKEZKÖY VE BURSA BOSCH BU EKSİĞİ ÇÖZMÜŞ

Çalışanların eğitimsizliği 20 yıl Almanya’da çalışmış biri olarak beni çok zorladı, hala zorluyor. Bizim ara elemana ihtiyacımız var. Kaynakçı eğitimi, sekreterlik eğitimi, sigorta elemanı eğitimi yok maalesef. Türkiye’ye gelen yabancı şirketler olan BSH Çerkezköy ve Bursa Bosch bu eksiği çözmüş durumdalar. Kendi bünyelerinde eğitim okulları var. Öğrencileri alıp hem meslek lisesine yolluyorlar hem de kalfalık, ustalık eğitimi veriyorlar. Oradan çıkanların hem bakış açısı hem de kalitesi farklı oluyor.

Türkiye’ye bir yabancı şirket gelecekse ya kendisi böyle okulları açmalı ya da hükümetimizin bunları oluşturması gerekli. Ya da derneklerimizin, OSB’lerin… Bu eğitimdir ve aslında hükümetin görevidir. Şirketleri ara eleman yetiştirmeye mecbur etmeli. Şirketin kurmaya mecbur olduğu bu eğitim bölümünde, üretim içindeki tüm makinaların olması lazım. Freze tezgahları, taşlama tezgahları olmalı. Hükümet de bu makinalara ya da çalışanların sigorta, vergi v.s. işlerine teşvik kapsamına almalı.

BİR ÖĞRENCİNİN MALİYETİ 15 BİN EURO

BSH bu işi yapıyor, yüzde 50’sini elinde tutuyor, belki diğerleri Türkiye’nin çeşitli yerlerine dağılıyor. BSH tedarikçisi olarak bize de okullarından faydalanma olanağı verilmişti. Biz de eleman eğitebildik bir bedel karşılığında. Bir öğrencinin 3 yıl orada eğitim alması, Alman eğitmenlerden sınavla sertifikalandırılmasının o zamanki maliyeti 15 bin euro idi. Bu 18 yaşında bir çocuk, askerliği var, müzisyen olmak isteyeni var. Bir tanesi elimde kaldı. Ama ben hiçbir zaman diğer 2 çocuğu boşa harcanmış zaman ve para olarak görmedim. Çünkü o Türkiye’nin sanayisine yapılan bir katkıdır, yatırımdır. Bende çalışmazsa Arçelik de, olmazsa Renault’da çalışacak. İlk tuğlaları ben koyduğum için çok mutluyum. Sanayicilerin de bu konuyu böyle görmeleri lazım. İmkanlar yaratılmalı, bedeli de olsa elemanların eğitilmesi gerekli.

ÇOSB’NİN TEKNİK LİSESİ’Nİ ÖNEMSİYORUM

- ÇOSB ara eleman sıkıntısını çözmek üzere Özel ÇOSB Anadolu Teknik Lisesi’ni kurdu…

- Biliyorum, çok önemsiyorum ve dikkatle takip ediyorum. ÇOSB yönetimi ara eleman sıkıntısını giderecek, kalifiye eleman yetiştirmek amacıyla Özel ÇOSB Anadolu Teknik Lisesi’ni kurdu. Özel ÇOSB Anadolu Teknik Lisesi’nde yetişenler sanayinin istediği niteliklere sahip olarak mezun olacaklar ve bizim gibi teknik üretim yapanların vazgeçilmez işgücü kaynağı olacaklar. ÇOSB’nin attığı bu adımı alkışlıyorum. Şimdi burada okuyan öğrenci fabrikayı, sanayiyi tanıyarak mezun olacak. Oralarda staj yapıp, pişe pişe eğitimlerini tamamlayacaklar. Tüm OSB’lerin meslek ve teknik lisesi açmasını, hatta devlet tarafından zorunluluk getirilmesini istiyorum.

AİRBUS’A METAL PARÇALAR ÜRETECEĞİZ

- Avrupa Serbest Bölgesi’ndeki yatırımınızdan bahsedebilir misiniz?

- Bizim Flammasstek Teknik Montaj Sanayi ve Ticaret A.Ş.’de gösterdiğimiz performans Avrupa’dan, Flamm Grubu’ndan olumlu yanıtlar buluyor. Almanya’nın bir yeni yatırıma gitmesi bizi sevindiriyor. Temel atma töreninde Yönetim Kurulu Başkanımız Frieder Flamm, Türkiye’ye ve bize güvendiğini söyledi. Flamaerotech Almanya’da Airbus’a üretim yapıyor.

Bu şirkete bağlı olarak Flamm Aerotech Havacılık A.Ş.’yi şu anda Ergene’de Avrupa Serbest Bölgesi’nde kurulumunu yapıyoruz. 15 milyon Euro yatırımla kurulacak fabrika dünya devi Airbus’ın iki katlı A380 uçakları için metal parçalar üretecek. Bu yatırım Almanya’nın ve grubumuzun bize olan güvenini göstermektedir. Flamm Aerotech Havacılık A.Ş. Alman Flamm Grubu’nun Türkiye’de ikinci yatırımı olacak.

ÇOSB’DEN VE HİZMETLERDEN MEMNUNUZ

- Çerkezköy Organize Sanayi Bölgesi ile ilgili düşünceleriniz?

- Diğer OSB’leri de geziyorum. Biz ÇOSB’nin faaliyetlerden ve hizmetlerinden çok memnunuz. Başkanımız Ömer Sarıoğlu ve ekibi büyük bir gayretle çalışıyor. Bugüne kadar verilen hizmetlerin hiçbirinden şikayetçi olmadık, çok memnunuz.

YELKEN TEKNEMLE DOLAŞMAYI SEVİYORUM

- İş dışında yaptığınız hobilerinizden bahsedebilir misiniz?

- Kişilik olarak titiz bir yapım var, yaklaşık 10 yıl çalıştığım iş arkadaşlarım beni yeni yeni tanıyorlar. Sürekli, her konuda çalışanlarımı yetiştirmeye çalışıyorum. Son 5 yıldır Güney Ege’de yelkenli teknem var. Mümkün olduğu kadar hafta sonları oraya kaçıp kendimle, dalgalarla ve rüzgarla dolaşmayı seviyorum.