Kaplan : İhracatçıların risk ve zararını tazmin ediyoruz

Türk Eximbank Genel Müdürü Hayrettin Kaplan, Türk Eximbank’ın ihracat kredi sigortası, bu kapsamdaki programları, ihracatta riskler ve zarar tazmini konusunda ‘Global Sanayici’nin sorularını yanıtladı. Kaplan’a yönelttiğimiz sorular ve aldığımız yanıtlar şöyle:

- Türkiye’nin 2023 yılında 500 milyar dolar ihracat hedefini gerçekleştirebilmesi için Türk Eximbank’ın rolü nedir?

- Bankamız, firmalarımızın ihtiyaçları ve önerileri doğrultusunda sürekli olarak yenilenen programları ile ülke ekonomisine ve 2023 yılı ihracat hedefinin gerçekleşmesine katkı sağlamaya çalışmaktadır. İhracatçı firmaların finansman talebini karşılamaya yönelik olarak farklı ihtiyaçlar doğrultusunda farklı özelliklere sahip çeşitli kredi programları sunulmaktadır. Ayrıca ihracat kredi sigortası programları ile ihracatçılara tahsilât riskinden arındırılmış bir ortamda faaliyet göstermeleri olanağı sağlanmaktadır.

İHRACAT SİGORTASI TAHSİLAT GÜVENCİSİ SAĞLAR

- Firmaların daha az aşina olduğu ihracat kredi sigortası hizmeti üzerinde daha çok duracak olursak, nedir bu ihracat kredi sigortası? İhracatçı firmalara sağladığı yararlar nelerdir?

- En basit tanımla, ihracattan doğan alacağın sigortalanmasıdır. Mal ve hizmet ihracatında ticari ve politik risklere karşı tahsilât güvencesi sağlanmakta olup söz konusu risklerden kaynaklanan zararlar Bankamızca tazmin edilmektedir. Firmalar ihracat kredi sigortasının yarattığı teminat mekanizması ile riskten arınmış ortamda faaliyet göstermekte, yeni ve tanımadıkları pazarlara güvenle açılmakta ve alıcılarına vadeli ödeme koşulları sunarak rekabet gücü kazanmaktadırlar. Ayrıca ihracat kredi sigortası, alıcı firmalar ve ülkeleri hakkında risk analizi imkânına sahip olmayan ihracatçılarımıza bilgi sağlamakta ve sigorta poliçesi teminat gösterilerek Bankamız, ticari bankalar veya faktör kuruluşlardan finansman sağlanabilmektedir. Böylece üç ayaklı bir destek mekanizması oluşmaktadır: Teminat - Enformasyon - Finansman   

İKİ ÇEŞİT İHRACAT KREDİ SİGORTASI PROGRAMI VAR

- Bankanızda ihracat kredi sigortası kapsamında hangi programlar bulunmaktadır?

- Bankamızda ihracat alacaklarının vade yapısına göre farklılaşan iki adet ihracat kredi sigortası programı bulunmaktadır. “Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası Programı” kapsamında ihracatçılarımızın 360 güne kadar vadeli tüm ihracat alacakları sigortalanırken “Spesifik İhracat Kredi Sigortası Programı” kapsamında ise tek bir sözleşmeye bağlı, kısa veya orta-uzun vadeli satışlardan doğan alacaklar sigorta kapsamına alınmaktadır.

Öte yandan, “Yurt Dışı Müteahhitlik Hizmetleri Teminat Mektuplarının Haksız Nakde Çevrilme Sigorta Programı” ile Türk müteahhitlerince sağlanan teminat mektuplarının, işveren makam tarafından haksız nakde çevrilmesi riskine karşı müteahhitlerimiz korunmaktadır.

Ayrıca, İslam Ülkeleri Arası İhracat Kredi ve Yatırım Sigortası Kurumu (ICIEC) ile imzalanan acentelik anlaşması ile ICIEC’in “Spesifik Sigorta Poliçesi”, “Sözleşmenin İhlali Sigortası Poliçesi”, “Yurtdışı Yatırım Sigortası Poliçesi”, “Finansman İmkânı için Yurtdışı Yatırım Sigortası Poliçesi”, “Devlet Garantisinin Yerine Getirilmemesi Riskine Karşı Finansman İmkânı için Yurtdışı Yatırım  Sigortası Poliçesi” ve “Borç Garantisi İçin Yurtdışı Yatırım Sigortası Poliçesi” gibi orta/uzun vadeli sigorta ve yatırım sigortası ürünlerini ihracatçılarımıza, yatırımcılarımıza ve müteahhitlerimize ulaştırma imkânına kavuştuk.

İHRACATÇI PARASINI ALAMAZSA BİZ ÖDÜYORUZ

- Sigorta kapsamına alınan riskler nelerdir? Zarar tazmin sürecinden kısaca bahseder misiniz?

- Daha önce de belirttiğim üzere sigorta programlarımız kapsamında ihracat alacakları ticari ve politik risklere karşı teminat altına alınmaktadır. Ticari Riskler, iflas, tasfiye, alıcının kabul ettiği mal bedellerini vade tarihinden itibaren 4 ay içinde ödememesi, alıcının sevk edilen malları ihracatçıdan kaynaklanmayan nedenlerle kabul etmemesi gibi alıcı firmadan kaynaklı risklerdir. Politik Riskler ise, döviz transferi ile ithal yasakları veya kısıtlamaları, alıcının ülkesinde meydana gelen savaş, ihtilal, iç savaş, isyan gibi nedenlerle mal bedellerinin ödenmemesi gibi alıcının ülkesine ilişkin risklerdir.  İşte bu sıraladığım nedenlerden birinden kaynaklı olarak ihracatçımız parasını alamazsa o alacağı ihracatçımıza biz tazmin ediyoruz.

4 AY ÖDENMEYEN ALACAĞI FAİZİYLE ÖDÜYORUZ

Sigortalı firmadan beklediğimiz, bedelini tahsil edemediği sevkiyatları Bankamıza bildirmesidir.  Bankamız bu bilgi doğrultusunda alıcı firma ile temas kurarak borcunu neden ödemediğine ilişkin açıklama yapmasını istemektedir. Alınan açıklama çerçevesinde alıcı firma borcunu kabul ediyor ya da herhangi bir itirazda bulunmuyor ise bu durum Bankamızca tazmin edilebilir bir durumdur. Alıcı firmadan herhangi bir cevap alınamadığı hallerde Bankamızca alıcının ülkesinde yerleşik Ticaret Müşavirliği/Ataşeliği ya da avukat/hukuk bürolarından yardım talep edilebilmektedir. Bankamızca, zarar kesinleşme süresi olan 4 ay boyunca yapılan inceleme ve yazışmalar neticesinde, sigortalı firmaya tazminat ödenmesine engel oluşturacak herhangi bir durum tespit edilmemiş ise sigortalı firmaya alacak bedeli faizi ile birlikte ödenmektedir.

HER İHRACATÇI YARARLANABİLİYOR

- İhracat kredi sigortası yapılacak firmalarda hangi kriterleri arıyorsunuz?

- Türk Eximbank’ın ihracat kredi sigortası programından herhangi bir ön koşul olmaksızın tüm ihracatçı firmalarımızın  yanı sıra ihracatlarını aracı firmalar üzerinden yapan imalatçı firmalarımız da yararlanabilmektedir.

SİGORTA PRİM MALİYETLERİ NE KADAR?

- İhracat kredi sigortasının prim maliyeti nedir?

- İhracat kredi sigortası prim oranları, alıcının ülkesinin risk grubuna, sevkiyatın ödeme şekli ve vadesine, alıcının özel ya da kamu alıcısı olmasına bağlı olarak binde 0.2 ile binde 40 arasında değişmektedir. Ancak bunlar azami oranlardır. Sigortalı firmalarımızın geçmiş yıl performanslarını değerlendirerek cari prim oranları üzerinden yüzde 25’e varan baz indirimler buna ilave olarak yüzde 50’ye kadar VIP indirimi;  eğer yeni sigortalı ise taahhüde dayalı olarak yüzde 60’a kadar indirim uygulanmaktadır.

ZARARININ YANINDA ÖDENECEK PRİM ÇOK DÜŞÜK

Ayrıca düşük risk grubundaki alıcılara veya 1.Gurup ülkelerde Banka garantili işlemlere de ilave olarak yüzde 50 indirim uygulanmaktadır. Bu durumlarda ortalama prim oranları binde 1’lerin alına inebilmektedir.

Dünyanın krizde olduğu bir dönemde en çok ihracatımızın gerçekleştiği Avrupa bölgesinde bile Avrupa Konseyi raporlarında önümüzdeki dönemde 1.6 milyon firmanın kapanacağının öngörüldüğü bir ortamda, ihracat alacağının tahsil edilememesi durumunda firmanın karşı karşıya kalacağı zararın yanında ödenecek primler çok düşük kalmaktadır. Öte yandan, ilgili ihracat tutarının sigortalanmaması orta ölçekte bir ihracatçı firmayı iflasa götürebilecek boyutta olabilmektedir.

12 TİCARİ BANKA İLE PROTOKOLÜMÜZ BULUNUYOR

- İhracat kredi sigortasının finansman ayağından bahsettiniz. Daha ayrıntılı bilgi alabilir miyiz?

- Evet, firmalarımızın sigortaya olan ilgisinin artmasına neden olan bir olanaktan söz ediyoruz: Teminatsız Kredi. Firmalar, Bankamız bünyesinde sigortalattıkları sevkiyatları başka bir teminata gerek duymadan Bankamız, ticari bankalar ve faktoring kuruluşlarından iskonto ettirerek finansman olanağı sağlayabilmektedirler. Hâlihazırda 12 ticari banka ile ihracat alacaklarının iskonto edilmesine ilişkin protokolümüz bulunmaktadır. Ayrıca, TİM ve Faktoring Derneği ile işbirliğine gidilerek ihracatçılarımızın gerçekleştireceği sigortalı sevkiyat bedeli alacaklarının faktoring şirketleri tarafından finanse edilmesine de imkân sağlanmıştır.

TEMİNAT MALİYETİNDEN KURTARAN PROGRAM

Burada son günlerde yaygın olarak kullanıma açtığımız Bankamız iskonto programından özellikle bahsetmek istiyorum. Firmaların finansman bulmada en çok sıkıntı yaşadığı konulardan biri olan teminat sorununa çözüm yaratabilmek için Sevk Sonrası Reeskont Kredisi’nin teminat yapısında değişikliğe giderek Bankamız Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigorta Poliçemizin teminat olarak kabul edildiği yeni bir uygulamayı hayata geçirdik. Bu program kapsamında, ihracat alacaklarını Bankamıza sigortalatmış olan firmalarımızın herhangi bir ödeme aracına bağlanmamış mal mukabili ihracat alacakları da dahil olmak üzere 120 güne kadar vadeli ihracat alacakları, Bankamızın Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigorta Poliçesi asli teminat olarak kabul edilerek, ek bir teminat maliyeti yaratmadan Merkez Bankası’nın Bankamıza tanıdığı ihracat reeskont kredisi limiti kapsamında iskonto edilmektedir. Firmalarımızın teminat maliyetinden kurtulduğu bu programın maliyeti ise 120 gün için Libor +% 0,75 gibi düşük bir orandır.

Firmalarımız, bankamızın iki programının birlikte çalıştığı bu sistemin sigorta ayağı ile ihracat alacaklarını teminat altına aldırmakta, iskonto ayağı ile de cüzi bir maliyet ile vadeli ihracat alacağına bir an önce kavuşmaktadır.

7 MİLYAR DOLAR İŞLEM HACMİNE ULAŞTIK

- İhracat kredi sigortasına firmalarımızın yeterince ilgisi var mı?

- Küresel krizlerin yarattığı tahsilât sıkıntıları sigorta ürününe olan ilgiyi artırmıştır. Sigorta işlemlerimizde geçen yıl yüzde 20 büyüme sağlayarak 7 milyar dolarlık işlem hacmine ulaştık. Ancak, bu krizlerin ihracatçılarımızın risk algılamasını olumlu etkilemesine rağmen, sigortanın halen hak ettiği ilgiyi gördüğünü düşünmüyorum. Bu durumu değiştirebilmek için sigortanın bilinirliğini artırmaya yönelik çalışmalar gerçekleştiriyoruz. Bu kapsamda hem T.C. Ekonomi Bakanlığı, İhracatçı Birlikleri ve Ticaret Odaları aracılığıyla toplantılar ve seminerler düzenliyor hem de ihracatçılarımızla bire bir görüşme olanakları yaratmaya çalışıyoruz. Ayrıca, sigorta programlarımızı ihracatçılarımızın ihtiyaç ve talepleri doğrultusunda yenileyerek kullanım oranını artırmaya çabalıyoruz.

EN ÖNEMLİ YENİLİĞİMİZ TEMİNATSIZ KREDİ OLANAĞI

- Son bir yıl içinde sigorta faaliyetlerinizde gerçekleştirilen yeniliklere ve önümüzdeki dönemde yürürlüğe koymayı düşündüğünüz yenilikler hakkında bilgi verebilir misiniz?

- Özellikle önemli bulduğum ve tüm firmalarımızın yararlanmak için sıraya gireceğini düşündüğüm sigortadan faydalanan firmalara sunduğumuz teminatsız kredi olanağını en önemli yeniliğimiz olarak bir kez daha belirtmek istiyorum. Ayrıca, hâlihazırda geçerli olan ve 1989 yılından beri yürüttüğümüz Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası ile Spesifik İhracat Kredi Sigortası Genel Poliçeleri hizmet kalitesinin artırılması ve sigortalı firmalarımızın ihtiyaç ve talepleri doğrultusunda kimi uygulamalarda öngörülen değişikliklerin poliçelere yansıtılması amacıyla revize edilmiş olup poliçelerin yeni hali kısa zamanda yürürlüğe konacaktır. Geçerlilik süresi bir yıl olan poliçelerin, yenileme talebinde bulunmasına gerek duyulmaksızın otomatik olarak yenilenmesi uygulamasına da başladık. Yine firmalarımızın talepleri doğrultusunda, Türkiye’den ihraç edilerek, yurt dışında yerleşik iştirakleri, şirketleri vasıtasıyla ya da depo, antrepo v.b. yerlerden, ilgili ülke içinde ya da üçüncü ülkelere gerçekleştirilecek sevkiyatlar da sigorta teminatı altına alınmaya başlanmıştır. Aynı şekilde, ihracatçı firmalarımızın yurt dışında kurulmuş olan iştiraklerinde üretip sevk ettikleri ürünler için de alacak sigortası imkânı sağlanması planlanmaktadır.

YURTİÇİ KREDİ SİGORTASI UYGULAMASI BAŞLATIYORUZ

2013 yılının ikinci yarısında, “Belirli alıcı/alıcılara yönelik kredi sigortası”, “Yurt içi kredi sigortası” ve “Yurt dışı müteahhitlik hizmetleri politik risk sigortası” ürünlerini uygulamaya koymayı planlıyoruz. Oldukça yoğun ilgi ile karşılanmasını beklediğim yurtiçi kredi sigortası ile Bankamızdan Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası Poliçesi olan imalatçı ya da ihracatçı sigortalı firmalarımızın yurt içinde yapmış oldukları satışlara da sigorta güvencesi vererek ihracatçılarımızın gerek yurt dışı gerekse yurt içi tüm alacaklarına yönelik güvence sağlamayı hedefliyoruz.

Türk Eximbank Kredi İmkanları hakkındaki  röportaj gelecek sayımızda yayınlanacaktır.