Paranın İmparatoru

Çerkezköy Organize Sanayi Bölgesi’nde yeni üretim tesislerini tamamlamak üzere olan ve Türkiye’nin en büyük bakır ihracatını yapan ve madeni paralarımızı basan Altek Döküm´ün sahibi Fehmi Denizli’yle keyifli bir sohbet gerçekleştirdik. 1970 yılından bu yana bakır ve bakır alaşımlı ürünlerle metal sektöründe faaliyet gösteren Altek Döküm’ün kuruluş hikayesini ve bugünlere nasıl geldiğini anlatan Fehmi Denizli aynı zamanda bir eğitim gönüllüsü. Çok sayıda öğrenciye burs veren memleketi Afyon’a bir okul yapmayı hedefleyen Denizli’nin en büyük tavsiyesi ise çalışmak ve okumak.

ALMANYA DÜNYAYA BAKIŞIMI DEĞİŞTİRDİ
- Sizi daha yakından tanıyabilir miyiz, kendinizden bahseder misiniz?
- 1939’da Afyon’un Emirdağ ilçesinde doğdum. İlkokul ve orta biri Emirdağ’da ortaokulun diğer kısmı ve liseyi Eskişehir’de okudum. Rahmetli babam Şükrü Denizli hayvancılıkla uğraşan bir rençberdi. Çocukluğumuzda sık sık Emirdağ’daki Gömü Sülüklü Yaylası'na çıkar, hayvan otlatırdık. Meleket denilince aklıma hep bu anım gelir. İstanbul Teknik Üniversitesi Makine Yüksek Mühendisliği’ni bitirdim. 1962 yılı mezunuyum. Daha sonra Almanya’ya gittim. Askerlik dolayısıyla tekrar Türkiye’ye döndüm ve ‘burada kalıp bir şeyler yapacağım’ dedim. O zamanlar her şey devletin kontrolündeydi ama Almanya’da gördük ki her şey özel sektörün kontrolünde. Şahıslarda her şey. Türkiye’de o kadar basit şeyler dışarıdan geliyordu ki şaşırdım.

■İLK ŞİRKETİMİZİ ÜÇ ARKADAŞ KURDUK
Ardından buzdolabı ve çamaşır makinesi üreten bir fabrikada, fabrika müdürü olarak çalıştım. 1970 yılında üç arkadaş şirket kurduk. Üçümüz de sınıf arkadaşıydık. Pirinç ve bakır şerit yapmaya başladık. O zamanlar Türkiye’de bunlar pek yapılmıyordu. Özel alaşımlar yaptık. Altek ismi de zaten buradan geliyor. ‘Alaşım Teknolojisi’nin baş harfleri.

■ALTYAPISINI KENDİMİZ YAPTIK
Daha sonra piyasa şartlarına göre arkadaşlar ayrıldı. Ben devam ettim. İlk yerimiz Göngören’deydi. Sonra 20 yıl önce Beylikdüzü’ndeki mevcut yerimize geldik.  Sektörde 40 yılımızı bitiriyoruz. İstanbul Bakır ve Pirinç Sanayicileri Derneği’ni kurduk. Dernek kanalıyla İstanbul Bakır ve Pirinç Sanayicileri Kooperatifi kurduk. Şu anda Beylikdüzü’nde bulunduğumuz yer 550 dönümlük alan Arsa Ofisi tarafından bize verildi. Burayı planladık, devletten hiçbir yardım almadan kısa zamanda altyapısını yaptık. Bakır ve Pirinç Sanayicileri olmasına rağmen buraya akın bir zamanlar durdu. Sonra biz dedik ki buraya fabrika kurulsun da kim kurarsa kursun. Mermerciler ve Birlik Kooperatifleri de burada. Biz üç kooperatif buranın altyapısını, elektriğini, yolunu, telefon hatlarını bütününü beraber organize ettik. Daha sonra buraya büyük bir akın oldu. 156 tane parseli, 2 bin 500 metrekare olarak tahsis edip herkese verdik. Bazı parseller birleşti 120 tane fabrika kuruldu. Şimdi 200’ün üzerinde işletme var.

■OSB OLDUK
Daha sonra üç kooperatif OSB olmak için başvurduk. 8 yıl önce Beylikdüzü OSB kuruldu. 6 yıl önce kooperatifi gençlere bıraktım. Mütevelli heyette 4 yıl görev yaptım. Kooperatif bitince Bakırcılar Vakfı'nı kurduk. Vakıf 100 öğrenciye burs veriyor. Ayrıca bütün masraflarını karşıladığımız bir cami yaptırdık. Beylikdüzü OSB olmamızla birlikte sektörde de büyük bir ivme kazandı. Burası 5 yılda doldu. Biz kendi kendimize 5 yılda bütün altyapımızı bitirdik. Yanımızdaki sanayi alanında bu işlem 26 yıl sürdü. Bürokrasi her zaman sanayinin önünde bir engel gibi. Sanayici kendi kendini yönetmeli. O zaman herşey hızlı ve çabuk oluyor.

METAL TÜRK PARALARININ TAMAMINI BASIYOR
- Altek Döküm olarak faaliyet konularınız nelerdir?
- Biz pirinç şerit, bakır şerit pirinç çubuk, pirinç profil ve nikelli mal yapıyoruz. İki yıl önce pirinç çubuğu bıraktık. Pirinç ve bakır bant üretimine başladık. 10 yıldır metal Türk paralarını yapıyoruz. Önce YTL çıktı. İlk etapta 1 TL ve 50 Kuruşu yapamadık. Onu Almanlar aldı. Ardından tüm paraları biz basmaya başladık. İki tane firma  bütün Türk paralarını yapıyoruz. TL’yi de yapıyoruz. Şu anda tüm metal paraları burada basıyoruz. Metal kısmını resimsiz kısmını biz basıyoruz. Resim darphanede basılıyor. Yurtdışına da bu işleri yapıyoruz. Ama yer probleminden dolayı fazla büyüyemedik.

KRİZ BİZİ ETKİLEMEDİ
- Yeni üretim tesislerinizi Çerkezköy OSB’de yapıyorsunuz. Neden Çerkezköy'ü tercih ettiniz?
- Çerkezköy OSB’ye de gitme nedenimiz sanayicilerin kendi kendilerini yönetmeleri. ÇOSB’de büyümeyi hedefliyoruz. Mevcut yerimizde büyüme imkanımız yok. Biraz da modernleşme ve yenilikler lazım. Kriz ortamı olmasına rağmen yaklaşık bir yıl önce inşaata başladık. Buranın üç katı büyüyeceğiz. İnşaatımız bitmek üzere. Bu yılın sonunda ÇOSB’de belli bir üretime geçmeyi planlıyoruz. Bizim ürettiğimiz malzeme fabrikaların devamlı ihtiyacı olan ürünler, biz üretimi durduramayız. ÇOSB’de üretim başlayacak yavaş yavaş taşınacağız. Ağır sanayiyiz ve taşınmak zor iş. Modern bir makine parkuruyla çalışıyoruz. Mevcut yerimiz şehrin merkezi oldu. Büyümeden modernleşmeden rekabet etmek mümkün değil. Üretimimizin yüzde 45’ini ihraç ediyoruz. Biz krizden fazla etkilenmedik. Biraz şans yardım etti. Bakır birden düştü. Bankalardan bütün kredilerimizi kapattık. Geçen yıl daha ziyade İran, Suriye, Mısır, Irak, Ürdün, Lübnan ve Cezayir ile çalıştık. Bunların da semeresini aldık. Şimdi yarı yarıya çalışıyoruz. Yarı ihracatımız Avrupa, yarı  ihracatımız bu saydığım ülkelere yapılıyor.

AYLIK BİN 200 TON İŞLEME KAPASİTEMİZ VAR
Geçen yıl ile önceki yıl arasında Avrupa ihracatımız yüzde 40 düştü. En fazla Fransa, Almanya ve İtalya’ya satıyoruz. Buralar istikrarlı Pazar, düzenli olarak alıyorlar. Diğer Ortadoğu ülkeleri ihale gibi oluyor. Arada sırada alıyorlar. Ama yine de alıyorlar. Sanıyorum onlarda yavaş yavaş düzenli mal almaya başladılar. Son yılda iyi bir yatırım yaptık. 0.04 Bakır, yani 40 mikron bakır. 0.90 Mikron pirinç bant bakır, 7 milimetreden 40 mikrona kadar malzeme üretiyoruz. Aylık bin ile bin 200 ton üretimimiz var. Yaşamamız için bunu daha da arttırmamız lazım. 160 kişi şu anda istihdam ediliyor.

EN BÜYÜK HAMMADDE HURDA METAL
- Sektörel sorunlarınız ve talepleriniz nelerdir?
- Bizim en çok şikayetimiz enerjidir. Biz çok enerji tüketiyoruz. Elektrik ve doğalgaz bizim en büyük giderimizdir. Bir de malzeme fiyatları her gün değişiyor. Londra Metal Borsası’na göre her gün bir fiyat veriyoruz. Bu bizim için büyük sıkıntıdır. Kaça alıp, kaça sattığımız anlık değişebiliyor. Bu durum bizi sıkıntıya sokuyor. Bu dünyanın her tarafında aynı. Hammaddemizin büyük bir kısmı hurdadır. Katot ve çinkoyu dışarıdan ithal ediyoruz. Bizim hammaddemiz her gün bulunacak bir madde değil, günlük alamazsınız. Bazen çok almanız lazımdır. Biz toptancı büyük hurdacılarla çalışırız. Onlar toplarlar, biz onlardan alırız. Hurda ihracatı serbestti, biz dernek olarak bunun için çok çalıştık. Yasaklandı ama bir yıl önce yeniden serbest bırakıldı. Şimdi yasaklanmadı ama denetime tabi tutuldu. Bu daha iyi oldu. Hurda malzeme en temiz hammaddedir. Çünkü topraktan çıkmıyor. Topraktan bakırı çıkardığınızda onu işlemek çok maliyetli. Ama hurda hazırdır. Hurdayı da çeşit çeşit hurdacılar ayırıyor. Hurda daha çok iç piyasadan geliyor. Afrika’dan, Libya’dan geliyor bazen. Hurda işi çok zor. En çok hammadde alan Çin’dir. Ne varsa alıp götürüyor. Sonra onlarla rekabet edemiyoruz.

- İş dışında yaptığınız hobileriniz nelerdir?
- Doğayı çok seviyorum. Yüzmek çok hoşuma gidiyor. Tenis oynuyordum. Küçük bir sakatlık geçirdim yasakladılar. İşten dolayı çok fazla hobim yok. Sigara hiç içmedim. İçki alışkanlığım yok. Günde 10 saat çalışıyoruz. Bizim dünyamız iş. 15 öğrenciye burs veriyorum. Okul yapmak en büyük hayalim. Memleketimde bölgeyi kalkındıracak bir okul yapmak istiyorum. Yeni yatırım yapmamış olsaydım, okulu çoktan yapardım. Okulu yine yapacağım. Böyle bir projem var. Hayatım boyunca en çok değer verdiğim şey eğitimdir. Eğitiminizi mutlaka ama mutlaka en iyi şekilde tamamlayın. İşte o zaman bu vatana ve memleketinize yararlı olursunuz. Bizler gurbet ellerde ekmek parası kazanmak uğruna çalıştık ve emeğimizin hakkını aldık.