PARETO İLKESİ

Pareto ilkesi ilk olarak İtalyan Ekonomist Wilfredo Pareto tarafından 1897’de kullanıldı. O günden bugüne çok farklı alanlarda kullanılan bu yaklaşım problem çözme teknikleri uygulamalarının en önde gelen demirbaşlarından birisi olarak literatüre geçmiştir.

Problemleri oluşturan meseleleri belirlemek için konuşmaya başladığımızda iki davranış tarzı ile karşılaşırız.

• Bunlardan birisi genellemedir. Problemi oluşturan veya problemli durumun içinden çıkamayan kişi durumları genelleyerek çözüm için harekete geçilmesini engeller ve kendisi de durumu korumaya geçer. Bu çok enteresan bir davranış tarzıdır. Yani sorunu bildiği halde; o sorunlu sürecin bir parçası olduğu için problemli durumla aidiyet geliştirir ve süreci değiştirerek sorunu çözecek kişi veya ekibin önündeki en büyük engel haline gelir.
• Diğeri ise en az karşılaşılan münferit durumları genel olaylar gibi sunmaktır. Bu daha ziyade kişinin önüne çıkmış münferit ama iz bırakan problemler olması nedeniyle hafızadan silinmemiş olmasından kaynaklanır. Örneğin nakliye problemlerini çözmek ve Tam Zamanında Üretim veya zamanında teslimat sorunlarını irdelemeye başladığında muhakkak aracın lastiğinin patlaması ve bu nedenle gecikme ihtimali gündeme getirilir.

Pareto ilkesi bu tuzaklara düşmeden akılcı, istatistiksel ve matematiksel dayanakla analize yarar. Pareto ilkesi aşağıdaki adımlardan oluşur;

·         Sorunu oluşturan ve araştırılacak kriterlerin belirlenmesi ve tüm ihtimallerin listelenmesi,

·         Sebeplerin belirli bir sürede karşılaşılma ihtimalinin belirlenmesi,

o   Geçmiş veriler varsa kullanılır,

o   Geçmiş veriler yoksa belirli bir zaman diliminde veriler izlenerek kayda geçirilir,

o   Sebeplerin sayısal gerçekleşme büyüklüğüne göre büyükten küçüğe sıralanması,

o   Kümülatif dağılımların hesaplanması,

o   Grafiğin çizilmesi.

Buna göre problemi oluşturan sebeplerin gerçekleşme sıklığına göre büyükten küçüğe sıralanmasıyla ilk ele alınacak olay belirlenmiş olur. Böylelikle sorunu oluşturan birincil sebep bulunmuş ve ortadan kaldırıldığında en büyük faydayı sağlayacak aksiyonlar da belirlenmiş olur.