Planlı sanayileşmenin en güzel örneği: ÇOSB

Tekirdağ Valisi Zübeyir Kemelek ile Tekirdağ ve sanayi üzerine konuştuk. Sanayinin Tekirdağ istihdamı üzerindeki etkisinden, gelecekte nasıl bir Tekirdağ göreceğimize kadar birçok konuda görüşlerini aldığımız Vali Kemelek, Tekirdağ’ın ülke ekonomisindeki etkisinin de büyük olduğunu söylüyor…

● 6 BİN YILLIK TARİH, 1363'TE FETİH
- Vali Kemelek’in gözüyle Tekirdağ’ı bize anlatır mısınız?
- Tekirdağ; Avrupa ile Asya arasında geçiş yolu olmasının yanında İstanbul’a olan yakınlığıyla da daima stratejik öneme sahip olmuş ve 6 bin yıllık tarihi boyunca pek çok uygarlığa ev sahipliği yapmış, son olarak da 1363 tarihinde I.Murat komutasında Türk yurdu olmuş, içerisinde canlı, dinamik ve yasalara saygılı modern bir insan grubu barındıran Türkiye’ye örnek teşkil edecek bir ilimiz. Tekirdağ dinamik ve hızla gelişen bir il. İl merkezi dışında 8 ilçesi bulunan Tekirdağ’ın 2009 Yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemine (ADNKS) göre nüfusu 783 bin 310 olup toplam nüfus artış hızı açısından Türkiye’de 25’inci sırada yer almaktadır.

● EN BÜYÜK LOJİSTİK MERKEZİ OLACAK
İlimizdeki bu hızlı nüfus artışında hiç şüphesiz en önemli etken, Tekirdağ’ın coğrafi avantajlarına paralel olarak bünyesinde barındırdığı sanayi kuruluşlarıdır. Tekirdağ sahip olduğu iki limanı ve inşa edilmeye başlanılan bir konteynır limanı, Avrupa’ya açılan iki ana karayolu ve uluslararası demiryolu ağıyla bir uluslararası havalimanına ev sahipliği yapması dolayısı ile yatırım için tercih nedeni olabilecek tüm faktörlere sahiptir. Nitekim; Çerkezköy Organize Sanayi Bölgesi, Malkara Organize Sanayi Bölgesi, Hayrabolu Organize Sanayi Bölgesi, Çorlu Deri Organize Sanayi Bölgesi, Avrupa Serbest Bölgesi ile ilimizin muhtelif bölgelerine dağılmış, organize sanayi çatısı altından toplanmamış 1.200 den fazla fabrika ilimizin sahip olduğu bu avantajları doğrulamaktadır. Yine ilimiz yukarıda ifade ettiğimiz lojistik avantajlarının yanında yürütülen projelerin bitirilmesiyle bölgedeki en güçlü lojistik merkez ve liman kenti olacaktır. Nitekim dünyaca ünlü denizcilik firmalarının ilimizde yatırım kararı almaları da bu gerçeği doğrular niteliktedir.

● GELİŞMİŞLİKTE 7’NCİ
Bu ekonomik avantajlarıyla Tekirdağ, ülkemizde sosyo-ekonomik gelişmişlik açısından yapılan değerlendirmede 7’nci sırada bulunmaktadır. İlimiz toplam yüzölçümünün üçte ikisi tarıma elverişli ve yaklaşık 400 bin hektar alanın yüzde 80’inin mutlak tarım arazisi, özel ürün arazisi ve dikili tarım arazisi olması altı çizilmesi gereken diğer detaylardır. Ülke genelinde buğday, ayçiçeği gibi tarımsal ürünlerde ulaştığı üretim düzeyi yanında, Türkiye süt hayvancılığı için damızlık materyal kaynağı olarak görülen Tekirdağ’da, tarımsal üretim değerleri ülke ortalamasının çok üstünde olup, hatta bazı ürünlerde Avrupa Birliği ortalamalarını yakalamış bulunmaktadır. Tüm bu bilgilerden sonra şunu rahatlıkla söyleyebiliriz ki Tekirdağ bölgesindeki; gelişme potansiyeli en yüksek, modern, huzurlu ve yaşanabilir bir kenttir.

● SANAYİNİN OLUMLU ETKİSİ VAR
- Sanayinin Tekirdağ’a olan yansımaları sizce nelerdir?
- İlimizde planlı sanayileşmenin ilk örneği Çerkezköy OSB ile başlamıştır. 1974’de başlayıp 1976’da biten Çorlu OSB ile birlikte sanayi tesislerinde büyük bir artış görülmüş; ne yazık ki yol kenarlarında, tarım arazilerinin içerisinde çok miktarda sanayi parselleri oluşturulmaya başlanmıştır. Çerkezköy–Çorlu–Misinli hattında OSB dışında kurulan düzensiz sanayimiz ile birlikte Çorlu Deri OSB ve Serbest Bölgenin kurulmasıyla düzenli ve düzensiz sanayi birlikte gelişmiştir. Şu anda ilimizde toplam 1285 sanayi tesisi bulunmaktadır. İlimizin ve bölgemizin kalkınmasında ve istihdam oluşturulmasında en önemli sektör sanayi olmuştur. Her şeyden önce sanayi üretim alanları, sağladığı istihdamla birçok insana iş ve gelir yaratmaktadır. Bu olumlu etkinin yanında, sanayi, Tekirdağ’ı iç göç bakımından cazibe merkezi haline getirmektedir. Bu durum hızlı nüfus artışı gibi bazı sosyal olumsuzluklara neden olmaktadır.
İlin genelinde sanayinin hakim sektör olması nedeniyle yarattığı katma değer sonucu, Tekirdağ ülkemiz genelinde; sosyo-ekonomik gelişmişlikte 7’nci, imalat sanayinde 5’inci durumdadır. Özellikle Çorlu ve Çerkezköy üretim alanlarında üretilen ürünlerin büyük bir kısmının ihraç edilmesi sonucu lojistik alt yapının öncelikle kurulmasına ve hızlanmasına sebep olmuştur. Örnek olarak; öncellikle karayolları, demiryolu ve limanların yapılması gibi. Mevcut sanayinin çevreye az duyarlı olması sonucu; hava, toprak ve ağırlıklı yüzey suyu kirliliğine sebebiyet vermesi şeklinde olumsuz etkileri görülmektedir. Sanayiden kaynaklanan su kirliliğinin önlenmesine yönelik; Ergene Havzası’nın uzun vadede temizlenmesi için Ergene Havzası Koruma Eylem Planı ile kurulu sanayinin de OSB şeklinde ıslah edilmesi halinde sanayi sektörümüz çevreye daha duyarlı hale getirilmiş olacaktır.

●SANAYİ OSB ÇATISI ALTINDA TOPLANMALI
- Tekirdağ’da Organize Sanayi Bölgeleri dışında kurulan sanayi alanları için düşünceleriniz nelerdir?
- Geleneksel sanayi merkezi olan İstanbul’un sanayi yükünün, çevre kentlere kaydırılması üzerine çevre ili olan Tekirdağ’da; 1970’li yıllarda başlayan, 1980'li yıllardan sonra hareketlenen, 1990’lı yıllardan sonra hız kazanan sanayileşme süreci bulunmaktadır. İlimizde planlı olarak sanayileşme; Çerkezköy ve Çorlu OSB’lerde başlanmış, Hayrabolu ve Malkara OBS’lerle devam edilmiştir. OSB dışındaki planlı sanayi alanları olarak belediyelerin imar planlarında, belirtilen yer/bölgede, küçük sanayi siteleri ile gerçek ve tüzel kişilerin kurduğu tesislerle, sayıları az da olsa plansız alanlarda kurulan 32 kaçak sanayi kuruluşunun yer aldığı alanları görmekteyiz. OSB dışında planlı alanlarda; Marmaracık-Ulaş-Misinli bölgesinde 235, Veliköy bölgesinde 42, Velimeşe beldesinde 94 sanayi kuruluşu bulunmaktadır. Bu sanayi tesislerinin OSB çatısı altında toplanması; çevreye duyarlı, çevreye saygılı ve yoğun teknolojinin kullanıldığı sanayinin teşvik edilerek sanayide yapısal dönüşüm suretiyle sanayi alanlarının rehabilitesi sağlanmış olacaktır. Islah OSB’lerin bu yararları yanında özellikle sanayiciler arasında ortak kültür oluşturarak, bu suretle dağınık olan sanayimize sıçrama yaptırmak suretiyle, kümeleme faaliyetleriyle desteklenmesi neticesinde girdi maliyetlerinde sağlanacak avantajla, sanayimizin küresel rekabet gücü arttırılmış olacaktır.
Planlı ve dağınık sanayi alanlarını OSB çatısı altında toplanmasını sağlamak için 4562 Sayılı OSB kanununda değişiklik yapılması yönünde görüşlerimizi 19.12.2009 tarihinde Sanayi ve Ticaret Bakanımız Sayın Nihat Ergün’ün başkanlığında Edirne’de yapılan “Sanayi Zirvesinde” tarafımca açıklanmış, ayrıca bu görüşlerimizi Sanayi ve Ticaret Bakanlığına yazılı olarak intikal ettirilmiştir. Sanayi Bakanı’mızca da hedeflerinin “Tüm sanayiyi OSB’lerde toplamak” olduğu ifade edilmiştir.

● ÇOSB CAZİBE MERKEZİ OLACAK
- Çerkezköy Organize Sanayi Bölgesi hakkındaki düşünceleriniz?
- İlimizi en eski, köklü OSB’si olan, Çerkezköy OSB; 1.234 hektar kurulu alanı ve bugün 197 faal yerli ve yabancı sanayi kuruluşu barındıran, bölge insanına istihdam sağlayan, ürettiğinin yüzde 95’ini ihraç eden, Trakya’nın en büyük, ülkemizdeki 261 OSB arasında önemli bir yere sahiptir. Tekirdağ’ın 2023 projeksiyonunda; Çerkezköy’ü sanayi bölgesi olarak öngörmektedir. Bu sanayi bölgesinde de en dinamik ve kurumsal yapı olarak Çerkezköy OSB görülmektedir. Çerkezköy OSB; kurumsal alt yapısı, sahip olduğu teknoloji, bilgi birikimi ve potansiyeli Çerkezköy’ün sanayi merkezi olmasında kurumsal aktör durumundadır. Çerkezköy sanayi alanın yapısal dönüşümü ve kimliğini sürdürmesi için ÇOSB’nin, AR-GE ve ihraç üssü haline getirmesi lazım. Bu amacın gerçekleştirilmesine önemli katkısı olacak 4737 sayılı Endüstri Bölgeleri Kanunu’nda değişiklik yapılması konusunda düşüncemizi ‘Sanayi Zirvesi’nde dile getirdim. Ayrıca bu konudaki çalışmalarımızı Sanayi Bakanlığımıza yazılı olarak sunduk. Bu surette etkin ve verimli hale getirilecek olan ÇOBS, cazibe merkezi haline getirilerek, kullandığı yoğun teknoloji ve kümeleme faaliyetiyle, girdilerde sağladığı maliyet avantajı sayesinde sanayimizin uluslararası pazarda, küresel rekabet gücünü attırmasına katkı sağlayacaktır