Temiroğlu: Boyahaneler ‘çok tehlikeli’ işyeri sınıfından ‘tehlikeli’ sınıfa alınsın

ARİF ESEN

Türkiye Tekstil Terbiye Sanayicileri Derneği (TTTSD) Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Temiroğlu, tekstil sektörünün temel üretim birimlerinden boyahanelerin ‘tehlikeli’ işyeri sınıfından ‘çok tehlikeli’ işyeri sınıfına alınmasına tepki gösterdi.

TTTSD Başkanı Temiroğlu, “6331 sayılı kanunun 9’uncu maddesi uyarınca belirlenmesi gereken işyerlerinin tehlike sınıfları, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından ‘İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin İşyeri Tehlike Sınıfları Tebliği’ adıyla 26 Aralık 2012 tarih ve 28509 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanmış, 1 Ocak 2013’ten itibaren yürürlüğe girmiştir. Sözkonusu tebliğde tehlike sınıfları ‘az tehlikeli’, ‘tehlikeli’, ‘çok tehlikeli’ olmak üzere üç sınıfa ayrılmıştır. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın tebliği ile halen yürürlükte bulunan 5510 sayılı yasanın 83’üncü maddesi uyarınca Bakanlar Kurulu Kararı’yla belirlenen Tarife birbiriyle açıkça çelişmektedir. Nasıl çelişmektedir anlatayım. Bizim iştigal konumuz; tekstil ürünlerinin bitirilmesi, giyim eşyası dahil kumaş ve ürünlerini ağartma ve boyama hizmetleri, kasarlama dahil tekstil elyaf ve ipliklerini ağartma ve boyama hizmetleri, giyim eşyası dahil kumaş ve tekstil ürünlerine baskı yapılması hizmetleri, apreleme-pliseleme-sanforlama vb. dahil kumaş ve tekstil ürünlerine ilişkin diğer bitirme hizmetleri 5510 sayılı yasanın 83’üncü maddesi, birinci fıkrasına dayanılarak Kısa Vadeli Sigorta Kolları Prim Tarifesi’ne göre hazırlanan 1 Ekim 2008 tarihli Bakanlar Kurulu Kararı’nda ‘tehlikeli sınıf’ta gösterilmesine karşın Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından 2012 sonunda yayınlanan Tebliğ’de ‘çok tehlikeli sınıf’ kapsamına alındı” dedi.

BOYAHANELERE BÜYÜK HAKSIZLIK YAPILMIŞ

Daha önce ‘tehlikel sınıf’ta yer alan boyahanelerin ‘çok tehlikeli sınıf’a alınmasına itiraz eden Temiroğlu, gerekçelerini şöyle anlattı:

“Öncelikli olarak şunun altını çizmeliyim. Boyahaneleri rafineri, maden ocağı, dökümhane, nükleer enerji santralı gibi çok tehlikeli sınıfa koymuşlar. Bu büyük bir haksızlık. Bu değişiklikle yasal olarak bulundurmamız gereken İş Güvenliği Uzmanı (İSG) sınıfı da ‘C’ den ‘B’ ve ‘A’ ya çıkmıştır. Ülkemizde ‘A’ sınıfı ve ‘B’ sınıfı uzman sayısı maden, inşaat, rafineri, dökümhaneler vb. çok tehlikeli işyerleri sayısı dikkate alındığında bu işyerlerine yetmezken, tekstil sektörünün de bu sınıfa sokulması ‘B’ sınıfı ve ‘A’ sınıfı uzman bulmayı imkansızlaştırmakta, Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimleri de ‘A’ sınıfı uzman bulamamaktadır. Tebliğde işyerleri A sınıfı çok tehlikeli, B sınıfı tehlikeli, C sınıfı az tehlikeli olarak sınıflandırılmış. Boyahaneler bir alt sınıfa ‘tehlikelİ sınıf’a alınmalıdır. Yani B sınıfına alınsın. Demiyorum ki C sınıfı ‘az tehlikeli sınıf’a alınsın. Ama mutlaka B sınıfı olsun. Yönetmelik diyor ki, C sınıfı iş güvenliği uzmanı 3 yıl süreyle B sınıfı iş yerlerine, B sınıfı iş güvenliği uzmanı 4 yıl süreyle A sınıfı iş yerlerine bakabilecek. Boyahaneleri B sınıfına koysalar, çoğu işyerinde  C sınıfı sertifikaya sahip İş Güvenliği mühendisi zaten var. Bu C sınıfı sertifikaya sahip uzmanlar 3 yıl içerisinde B sınıfı sertifikasına sahip olacaklar ve problem çözülecek. Yönetmeliğin uygulanmasının kısa vadede ertelenmesi bile bizim problemimizi çözmez. Erteleme 8 yıla uzatılma ki boyahaneler ‘çok tehlikeli’ sınıftayken, buna göre iş güvenliği uzmanlarını yetiştirmiş olsun. Ama bununla birlikte 8 yıl uzatılsa bile, boyahanelerin yeri ‘çok tehlikeli’ sınıf değildir, ‘tehlike sınıf’tır. Ek maliyet ve rekabet gücümüzün azalmasına sebebiyet verecek yükümlülükler getiren bu düzenleme ivedi olarak gözden geçirilmelidir.”

Sektörün görüşü alınmadan, sektörle gerekli istişareler yapılmadan karar alındığına dikkat çeken Türkiye Tekstil Terbiye Sanayicileri Derneği (TTTSD) Yönetim Kurulu Başkanı Temiroğlu, “Son zamanlarda bazı karar alınıyor, renk parametrelerinin giderilmesi (ağartma) konusunda da yeni bir yönetmelik çıkardılar. Hiç bizim sektöre sormadan, görüşümüz alınmadan, belki üniversitedeki öğretim üyelerinim teorik bilgisine dayanarak karalar alınıyor. Sektöre sormadan şak diye yazıyorlar. Şimdi renk parametrelerinin giderilmesi gerçekten de ideal bir şey ama, şu anda Türk tekstil sanayiinin yapabileceği bir şey değil, yani maliyeti çok yüksek. Uzakdoğu zaten vuruyor bizi. Rengin giderilmesi için ekstra para harcayacaksın, biz zaten zararlı kimyasalları ayırıyoruz. Tamam güzel, teoride her şey güzel, ama pratikte uygulaması nasıl olacak? Zararlı atıkların giderilmesi ayrı, onu yapmak gerek. Rengin nasıl giderileceği de açıklanmamış, sektör araştırıyor. Renk giderilmesi gerçekten çok pahalı, hem kurulması çok pahalı, hem işletmesi çok pahalı. Renk giderilmesinde  olduğu gibi sektörle iş konuşmadan, sektörü pratik olarak görmeden, e bizde asit var ya, e bizde kostik var ya, bizde kimyasal maddeler var ya, hemen boyahaneler en tehlikeli sınıfa konmuş. O kadar kimyasal madde birçok iş yerinde var, örneğin mesela tuz ruhu bir sürü demircide, tamircide kullanılıyor. Asit evlerde bile kullanılıyor. Ayrıca bizim bu maddeleri otomatik sistemlerde, kapalı kazanlarda kullanmamız gerekiyor.  Sektöre sormadan, bizi kalkmışlar nükleer santrallardaki gibi en tehlikeli sınıfa sokmuşlar. Tamam bizde kimya var, bizde asit var, kostikler var ama bunların hepsi kontrollü şekilde kullanılıyor. Boyahane sektörü yerleşmiş bir sektörü olduğu için ve teknoloji ağırlıkla da bir sektör olduğu için, bu kimyasal maddeler örneğin bir asit bizde bir otomobil tamircisinde kullanıldığından daha güvenli şekilde kullanılır. Bu göz ardı edilmiş. Sadece boyahane mi bu, boyahanede kimyasal madde kullanılır, tamam kimyasal madde kullanılıyorsa bu çok tehlikeli sınıfındadır. Boyahanelerin yeri B sınıfıdır. Bizi C sınıfına alın dememiz haksızlık olur. Boyahanelerin çok tehlikeli sınıfa alınması, rafineleri ve nükleer santralla eş tutulması yanlıştır” dedi.

Türkiye Tekstil Terbiye Sanayicileri Derneği (TTTSD) Yönetim Kurulu tarafından Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik’e TTTSD Başkanı Ahmet Temiroğlu imzasıyla bir mektup gönderilerek boyahanelerin ‘çok tehlikeli’ işyeri kapsamından çıkarılarak ‘tehlikeli’ işyeri kapsamına alınması istendi. Mektupta şöyle denildi:

“26 Aralık 2012 tarihinde 28509 sayı ile Resmi Gazetede yayınlanan “İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin İşyeri Tehlike Sınıfları Tebliği” ile 13.3 “Tekstil ürünlerinin bitirilmesi” iş kolu “tehlikeli” sınıftan “çok tehlikeli” sınıf olarak değiştirilmiştir.

Bu değişiklik ile yasal olarak bulundurmamız gereken İş Güvenliği Uzmanı (İSG) sınıfı da C den B ve A’ ya çıkmıştır.30.06.2012 tarihinde yayınlanan 6331 sayılı Kanun 01.01.2013 tarihinde yürürlüğe girmesi, İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HİZMETLERİ YÖNETMELİĞİ, İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARININ GÖREV, YETKİ, SORUMLULUK VE EĞİTİMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK gereğince İSG hizmetinin; işyerimizde yada Ortak Sağlık Güvenlik Birimlerinden satın alınarak verilmesi gündeme gelmiştir. İş Güvenliği Uzmanlarının işyerlerinde bulunması gereken süreler de ilgili yönetmelikle artırılmıştır.

Ülkemizde tekstil sektöründe faaliyet gösteren ve teknolojik gelişmeleri yakından takip ederek üretim süreçlerinde değişim ve gelişmeleri derhal uygulamaya başlayan birçok işyeri bulunmaktadır. İşyerlerimizde kullanılan kimyasallar sisteme tam otomasyon şeklinde girmekte, boyanmakta, terbiye işlemi yapılarak depolanmaktadır.

Ülkemizde “A” sınıfı ve “B” sınıfı uzman sayısı “Maden” “İnşaat” “Rafineriler” “Dökümhaneler” vb. çok tehlikeli işyerleri sayısı dikkate alındığında bu işyerlerine yetmezken, tekstil sektörünün de bu sınıfa sokulması “B” sınıfı ve “A” sınıfı uzman bulmayı imkansızlaştırmakta, Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimleri de “A” sınıfı uzman bulamamaktadır.

İşyerlerinin iş sağlığı ve güvenliği açısından yer aldığı tehlike sınıfları listesinde önceki düzenlemelerden farklı olarak sektörde faaliyet gösteren işverenlere ek maliyet getiren ve rekabet güçlerinin azalmasına sebebiyet verecek yükümlülükler getirmektedir.