Sürdürülebilir üretime altyapı ve bilgi desteği geliyor

Döngüsel Ekonomi atıkların kaynak olarak değerlendirildiği ve üretim sistemlerinden sadece ürünlerin çıktığı hatta ürün odaklı değil de servis odaklı iş modellerinin geliştirildiği bir ekonomi modelidir. Peki, Türkiye bu ekonomi modeline hazır mıdır? Kesinlikle hayır. İşte bu eksikliği gören uzmanların bir araya gelerek kurduğu ve sanayi tarafından da desteklenen, Türkiye’de şu aşamada konusunda ilk ve tek olan Sürdürülebilir Üretim Ar-Ge ve Tasarım Merkezi öne çıkıyor.

…..

Sürdürülebilirlik dünyanın gündemine iyice oturdu. Daha çok çevresel açıdan yeterliliği ve etkin kaynak kullanımını tanımlayan bu “sürdürülebilirlik” ifadesi aslında ekonomik ve sosyal göstergeleri de içeriyor. İklim değişikliği, kaynakların azalması ve artan nüfus ile birlikte bu kaynaklara olan talebin artıyor olması sürdürülebilirliğin üç temelinden biri olan çevreyi ön plana çıkartıyor.

Gelişmiş ülkelerde konunun yoğun bir şekilde gündeme geldiği ve Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelere bu konuda baskıların oluşturulduğunu da görüyoruz. Bunun ne kadar etik ya da doğru olduğu ayrı bir tartışma konusu olabilir fakat şu bilinmelidir ki sürdürülebilirlik bir pazarlama fırsatı ve değerlendirilemediği takdirde ihracatımız için bir risk olarak ortaya çıkacağı kaçınılmaz.  Zaten bunun ilk adımlarını Döngüsel Ekonomi olarak Türkçe’ye çevirebileceğimiz “Circular Economy” modelinin gündeme sokulmasıyla görüyoruz. Bu, atıkların kaynak olarak değerlendirildiği ve üretim sistemlerinden sadece ürünlerin çıktığı hatta ürün odaklı değil de servis odaklı iş modellerinin geliştirildiği bir ekonomi modelidir. Peki, Türkiye bu ekonomi modeline hazır mıdır? Kesinlikle hayır. İşte bu eksikliği gören uzmanların bir araya gelerek kurduğu ve sanayi tarafından da desteklenen, Türkiye’de şu aşamada konusunda ilk ve tek olan Sürdürülebilir Üretim Ar-Ge ve Tasarım Merkezi  öne çıkıyor.

SÜRATAM olarak kısaltılan Merkez, aslında Türkiye’nin ihtiyacı olan sürdürülebilir üretim bilgi ve beceri altyapısını güçlendirmek için kurulmuş. Merkez’in Yönetim Kurulu üyelerinden Yrd. Doç. Dr. İlker Kahraman ile bir araya geldik. Türkiye’de yeşil bina ve sürdürülebilir çevre konusunda uluslararası seviyede değerli çalışmaları olan ve bakanlıklara da bu konuda danışmanlık yapan Yrd. Doç. Dr. Kahraman, aynı zamanda Yaşar Üniversitesi’nde bir akademisyen olarak görev yapıyor. SÜRATAM’ın geçmişinin aslında 2012 yıllarına dayandığını söyleyen Kahraman, Türkiye’nin ihtiyacı olan sürdürülebilir ürün belgelendirme sistemi EPD Türkiye ’nin oluşumu için kar amacı gütmeyen İsveç Çevre Yönetimi Konseyi ile görüşmelere başladıklarını belirtiyor. Bugün EPD Türkiye’nin, uluslararası seviyede belgelendirme yapan ve sanayiye hizmet veren bir yapı haline geldiğini belirten Kahraman şunları söyledi: “Türkiye’nin ihtiyacı olan ve UNEP tarafından da desteklenen Yaşam Döngüsü Değerlendirmesi veri tabanı geliştirilmesi konusunda da çalışmalarımız var ve üyelerimiz önde olmak üzere tüm sektöre enerji, kaynak verimliliği konularında destek vereceğiz.”

Mayıs ayındaki yazımda Dünya Ticaret Örgütü’nün (DTÖ) çevresel yükü az olan ürünlerde çoklu serbestleşme girişimine gideceğini belirtmiş ve Amerika, Avustralya, Kanada, Çin, Kosta Rika, Avrupa Birliği, Hong Kong, Japonya, Güney Kore, Yeni Zelanda, Norveç Singapur, İsviçre ve Tayvan’ın bu girişimde yer alacaklarını belirtmiştim. SÜRATAM’ın bu konuda çok önemli bir bilgi boşluğunu dolduracağını görüyorum. Merkez’in sunduğu diğer servisler arasında 3D baskı ve prototip üretme de var. Tedarik zincirinin neredeyse tamamen ortadan kalktığı ve malzeme kayıplarının en aza indirgendiği radikal bir teknoloji olan 3D baskı, sürdürülebilir üretimde son nokta olarak görülebilir. Bu konudaki altyapısını da geliştiren Merkez’in, 3D yazıcı, 5-eksen işleme ve lazer prototipleme gibi cihazların da yer alacağı Çerkezköy-Kapaklı sanayi bölgesindeki ilk tasarım ofisini yakında açacağı müjdesini de buradan vermek istiyorum. Sanayimize ve ülkemize katkı sağlaması dileklerimle, Merkez kurucularını ve çalışanlarını tebrik ediyor, başarılar diliyorum.