Tarihi barış tarihi fırsat

Hükümetin kamuya olan borçları yeniden yapılandırma projesinde ayrıntılar netleşti ve açıklandı. Borçlular için iyi bir bayram hediyesi de oldu. Vatandaşların kamuya olan borçları asıl alacağın reel değeri korunarak belli plan dahilinde taksitle tahsil edilecek. Kamu alacaklarının yeniden yapılanmasına ilişkin yasa tasarısı kapsamına 'Maliye, Gümrük Müsteşarlığı, SGK, il özel idareleri, Yurt-Kur, TEDAŞ (7 özel dağıtım şirketi dahil), TRT, KOSGEB, TOBB ve OSB'ler giriyor.
Bu kadar kapsamlı borç yapılandırması iş dünyası tarafından çok olumlu karşılandı. Çünkü iki noktada çok kritik ve tam da küresel krizin getirdiği yükleri ortadan kaldıran bir operasyon söz konusu. Bir taraftan kamu alacaklarını tahsilde ivme kazanacak ve doğal olarak 'kaynak' elde edecek, diğer taraftan da şirketler borçlarını zorlanmadan ödeme imkanına kavuşacağı için piyasa rahatlayacak. Çünkü yapılandırılacak kamuya borçlar "Vergi ve cezaları, gümrük vergileri, SGK primleri" çok önemli bir bölüm. Ankara Ticaret Odası Başkanı Sinan Aygün, bu proje için "Bu bir kadife devrim, devlet yumuşak elini uzatıyor" demişti. Aygün ayrıca bu borç yapılandırmasının bütün cumhuriyet tarihinde yapılan benzer çalışmaların tamamını aştığını da vurgulamıştı. Hem Sayın Aygün'ün hem de TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu'nun söylediğine göre toplamda 31 Temmuz 2010 öncesi oluşmuş 120 milyar liralık 'borç-alacak' stokunu ilgilendiren bir operasyon var ortada. Bir bakıma devlet (hükümet) hem bir fırsat sundu hem de bir fırsat yakaladı. Ama asıl fırsatı piyasa yakaladığına göre bu fırsatın kaçırılmaması gerekiyor. Neden mi?

● Büyümek için şeffaflık
Bizler küresel kriz döneminde çok sayıda parlak şirketin vergi ve SGK primlerini ödemede zorlandıklarını ve bu nedenle piyasada itibar kaybettiklerini gördük. Özellikle Küçük ve Orta Boy İşletmeler (KOBİ) hükümetin bu tarihi adımı sayesinde öncelikle bu durumlarını düzeltecekler. Birçok şirketin bu borçlar nedeniyle diğer ticari faaliyetlerinde tahsilat ve ödeme güçlükleri yaşadıklarını düşünürsek, durumun daha da kritik olduğu ortaya çıkar. Bir de daha reaktif bir iş sürecinin önü açılır ki o da şu; yine pek çok şirketin bu borçları nedeniyle analarının ak sütü kadar hak ettikleri çok önemli desteklerden yararlanamadıklarını biliyoruz. Şimdi bu durum da düzelecek. Aslında iki açıdan da çarklar yeniden dönmeye başlayacak. Bence buna bir de şirketlerimizin değerli patronlarının yapması gereken ve bundan sonra da artık ilke olarak ticari hayatlarında uygulamaya devam etmeleri gereken bir konu var ki o da bundan böyle 'daha kurumsal, daha şeffaf bir yapıda' yola devam etmek. Bu konu artık sadece bir takım etik konular için önemli bir konu değil. Şeffaf ve kurumsal bir yapısı olduğunu gösterebilen şirketler hem Türkiye Cumhuriyeti'nin, hem Avrupa Birliği'nin (AB) hem de dünyanın 'destek,
kredi ve teşvik' nimetlerinden çok daha fazla yararlanacaklar. O yüzden bundan sonrası 'ticari akıl' meselesi olarak görülmeli.

● Ödeyene ödül mümkün mü ?
Kamuya borçların yeniden yapılandırılması paketi henüz kanunlaşmadı ama en kısa zamanda kanunlaşacak ve uygulanacak. Ok yaydan çıktı. Ancak bu konu her gündeme geldiğinde 'Peki ödeyenler enayi mi, vergisini SGK primini düzgün ödeyene de bir imkan bir ödül sağlanmalı' denilir. Elbette kulağa hoş geliyor ve 'adaletin tam tecelli' etmesi için bu da yapılmalı. Ancak, şunları unutmayalım;
1- Öncelikle kamuya vergi ve SGK primlerini ödeyemeyenlerin tamamı istismarcı değil. Çok az bir bölümü ne olursa olsun bir şey ödemek istemez ve zaten onlar yapılandırmalara da pek katılmazlar. Ödeyememe problemi büyük ölçüde ekonomik krizler ve ticari başarısızlıklar nedeniyle ortaya çıkıyor. Ayrıca emin olun her şirket ticari hayatının bir döneminde en az bir kez bu tür yapılandırmalardan yararlanmıştır.
2- Maliyemiz böyle bir dönemde alacaklarını tahsil etmek için avantaj sağlarken gelecekteki alacaklarından da vazgeçemez. Bu da yanlış olur. Çünkü dünyada küresel bir stres devam ediyor ve kamunun mali disiplini bozması 'üç beş kuruşluk' avantajların kat be kat fazlasını bir çırpıda götürebilir. Vergisini zamanında  ödeyene ödül ancak ve ancak, çok gelişmiş ve zenginleşmiş bir Türkiye'de mümkün olabilir. Bunu istemenin de zamanı gelecek.
● Bir de varlık barışı Kamuya borçların yapılandırılması 'Varlık Barışı'nı da canlandıracak. Çünkü daha önce bildirim ve beyanda bulunup bundan yararlanamayanlara bu paketle yeni hak tanınacak. Bu düzenlemeden yararlanmak için yazılı başvuru yapılacak, devam eden davalardan vazgeçilecek. Bu da işin temelinde yeniden bir fırsat demek. Bugüne kadar çok sayıda yabancı şirket ve banka temsilcisiyle sohbet ettim. Türk şirketlerine kaynak akışını en çok engelleyen konuların başında 'kayıt dışılık' hali bulunuyor. Varlık barışı işte bu 'defolu durumun' da onarımı için ayrıca önemli bir konu. Eski bir söz vardır bir günlük gazetenin sloganıydı; 'Her gün dünya yeniden kurulur, her sabah taze bir başlangıçtır' diye. Bu söz şimdi özellikle de şirketlerimiz için çok daha anlamlı geldi bana...