Türkiye, 250 milyon ton üretim yapıyor, kilosunu 1 dolar 2 sente satıyor

Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan’la Paris seyahati sırasında kaldığımız otelin lobisinde sohbet ediyoruz. Türkiye’nin Paris Büyükelçisi Tahsin Burcuoğlu da sohbete katılanlar arasında.

Çağlayan, fırsat buldukça sık sık yinelediği katma değer konusuna değindi:

- Türkiye şu anda aslında hamallık yapıyor. Ne yapıp edip katma değeri yüksek ürünlere yönelmemiz gerekiyor.

Bu duruma Türkiye’nin toplam üretiminden örnek verdi:

- Türk imalat sektörü geçen yıl 250 milyon tonluk üretim yaptı. Bunun 90 milyon tonunu ihraç etti. Kilo başına ihracatımız 1.42 dolardı. Şimdilerde 1.60 dolara çıkabildi. 250 milyon tonluk ürünün ortalama kilo fiyatı 1 dolar 2 sent düzeyinde bulunuyor. Bu rakam, katma değer eksikliğini gösteriyor.

Bu noktada bir başka veriye dikkat çekti:

- Her 100 dolarlık üretim için 43 dolarlık ithalat yapılıyor.

Sonra ihracattaki bazı fiyatları aktardı:

- Demir-çelik ihracatı geliri kilo başına 0.75 dolar, Turquality kapsamındaki markaların kilo başına ihracatı 2.14 dolar, otomotivde kilo başına ihracat 8.8 dolar, yüksek teknoloji ürünleri ihracatımız da da kilo başına gelir 10.2 dolar düzeyinde.

Türkiye’nin demir-çelik üretimindeki açmazına işaret etti:

- Türkiye olarak hurda demir-çelik ithalatında rekortmeniz. Bu yılki hurda ithalatımız büyük olasılıkla 11 milyar doları da geçecek. Bizde cevherden üretim düşük düzeyde.

Ardından otomotivde bir başka noktaya vurgu yaptı:

- Bir otomobil 12 bin 400 dolara banttan çıkıyor. Bunun 2 bin 800 dolarını motor ve aktarma organları oluşturuyor. Yani, yüzde 20-22’sini motor ve aktarma organları oluşturuyor.

Sektörün motor ve aktarma organları ithalatını ortaya koydu:

- Motor ve aktarma organlarının yıllık ithalat bedeli 6 milyar doları buluyor.

Otomotivde mevcut katma değer düzeyini de aktardı:

- Türk otomotiv sektörünün ortalama katma değer oranı yüzde 18 düzeyinde bulunuyor. Sektörün kilo başına 8.8 dolara ihracat yapması küçümsenecek bir düzey olmamakla birlikte bunu yeterli görmüyoruz.

Yeni teşvik sistemindeki stratejik yatırım ayrıntısının altını çizdi:

- Otomotiv sektörünün bazı temsilcilerinden itiraz var ama onlara da ek veya yeni yatırımlarında teşvikten yararlanmanın yolunun artık katma değer oranını yüzde 40’a çıkarmak olduğunu bildirmiş olduk. Katma değer oranını yüzde 40’a çıkarabilen, Türkiye’nin neresinde yatırım yaparsa yapsın 5’inci bölge düzeyinde teşvik alacak.

Katma değer konusundaki sözlerini hazır giyim sektöründen bir örnekle noktaladı:

- Vahap sen İsmail Kutlu’yu tanırsın. Hemşehrindir (Malatyalı). Onun markası Gizia. 2-3 bin dolara elbise satabiliyor. İşte bizim marka, katma değer dediğimiz de bu.

250 milyon tonluk üretimin kilosu 1 dolar 2 sente satılmakla birlikte, 90 milyon tonluk ihracatın kilo başına geliri 1.42 dolardan 1.6 dolara yükselebildiğine göre, yavaş da olsa ‘hamallık’tan uzaklaştığımızı düşünebilir miyiz?

　

Evde 11 çeşit pilav yaptık
seri üretime geçemedik


Yıldız Holding Yönetim Kurulu Başkanı Murat Ülker, Fenerbahçe’nin Gençlerbirliği’ni 4-1 yendiği karşılaşma sırasındaki sohbetimizde çeşitli üretim denemelerinden örnekler verdi:

- Bir ara hazır pirinç pilavı üretmeyi düşündük. Makineleri de satın alıp hazırladık. Evde hanımla birlikte 11 farklı pirinç pilavı denedik. Hepsi de evde yapılınca çok güzel oldu.

- Ürünleriniz arasında şu anda hazır pirinç pilavı yok değil mi?

- Yok. Çünkü, seri üretimde evdeki lezzeti yakalayamadık. Onun üzerine pilav işinden vazgeçtik. Makineleri daha sonra Kellogs üretiminde kullandık.

　

Rekabet Kurumu uyardı
BİM yönetiminden çıktık


Yıldız Holding Yönetim Kurulu Başkanı Murat Ülker, Migros’tan aldıkları Şok Market’lerin sayısını 2 bine kadar çıkarmayı planladıklarını belirtti:

- Mağaza konseptlerini değiştirdik. İyi gitmeyen mağazaları kapatıp, doğru noktalarda yenilerini açıyoruz.

- Sizin BİM’de de ortaklığınız vardı.

- Yüzde 5-10 arasında bir miktar hissemiz var.

- Yönetimde temsil ediliyor musunuz?